ဘဂၤါလီပံုဆုိၿပီး ဓာတ္ပံုႏွင့္ ဗီဒီယုိဖိုင္အတုမ်ား ျဖန္႔ေ၀ေနမႈကို ႏုိင္ငံတကာမီဒီယာအခ်ိဳ႕ စတင္ေဖာ္ထုတ္
ဘဂၤါလီမ်ား၏ ဓာတ္ပံုႏွင့္ ဗီဒီယုိမ်ားအျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာရွိ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူမ်ားက ျဖန္႔ေ၀ေနမႈမ်ား၌ အစစ္အမွန္ မ ဟုတ္ဘဲ အျခားႏုိင္ငံမ်ားမွ အျဖစ္ အပ်က္မ်ား၊ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ခံ ရပံုမ်ားကိုပါ ေရာေယာင္ျဖန္႔ေ၀ ေနေၾကာင္း ဘီဘီစီ၊ ၀ါရွင္တန္ပို႔စ္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ သတင္း ဌာနမ်ားက စတင္ထုတ္ေဖာ္ ေရးသားလာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္ တြင္ ဘဂၤါလီ (မူရင္းသတင္းတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ)မ်ားအေပၚ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္းေနပံုမ်ားအျဖစ္ ကမၻာ တစ္၀န္း လူမႈကြန္ရက္မ်ားတြင္ ဓာတ္ပံုအတုမ်ား ျဖန္႔ေ၀လ်က္ရွိ သည္။ လူအခ်ိဳ႕မွာ ယင္းပံုမ်ား အစစ္အမွန္မဟုတ္ေၾကာင္း မသိဘဲႏွင့္ ျဖန္႔ေ၀ေနျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းပံုမ်ားအနက္ တစ္ပံုမွာ အေလာင္းေကာင္မ်ားၾကားတြင္ ရပ္ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီး မ်ားပံုျဖစ္ၿပီး ဘဂၤါလီမ်ားအေပၚ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ အၾကမ္း ဖက္ေနမႈ နမူနာပံုတစ္ပံု အ ေထာက္အထားအကိုးအကားအ ျဖစ္ အသံုးျပဳေနသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းပံုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွမဟုတ္ဘဲ ၂၀၁၀ ဧၿပီက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ငလ်င္ လႈပ္ခတ္မႈၿပီးေနာက္ ငလ်င္ဒဏ္ သင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသူမ်ားကို မီး သၿဂႋဳဟ္ရန္ ဘုန္းႀကီးမ်ားက ျပင္ ဆင္ေနပံုျဖစ္သည္။
အျခားပံု တစ္ပံုမွာ မီးေလာင္ ကၽြမ္းေနေသာ လူတစ္ေယာက္ လမ္းေပၚ ေျပးလႊားေနပံုျဖစ္သည္။ ထိုလူကို အရွင္လတ္လတ္ မီး႐ိႈ႕ ခံခဲ့ရေၾကာင္း အဖဲြ႕တစ္ဖဲြ႕က ေဖ့စ္ ဘြတ္ခ္တြင္ ေရးသား ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ သည္။ သုိ႔ေသာ္ အျဖစ္မွန္မွာ ထို ဓာတ္ပံုပါလူမွာ တိဗက္တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူ Jamphel Yeshi ဆုိသူ ျဖစ္ၿပီး အိႏိၵယသို႔ တ႐ုတ္သမၼတ၏ အလည္အပတ္ခရီးစဥ္ကို ဆန္႔ က်င္ကန္႔ကြက္သည့္အေနျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က အိႏိၵယႏုိင္ငံ ေဒလီ ၿမိဳ႕တြင္ ၎ကိုယ္၎ မီး႐ိႈ႕ဆႏၵျပ ျခင္းျဖစ္သည္။
အျခားတစ္ပံုမွာ ေက်ာျပင္ အႏွံ႔ ႐ိုက္ႏွက္ခံထားရသည့္ အ႐ိႈး ရာမ်ားအျပည့္ျဖင့္ ေယာက်္ားေလး တစ္ဦး သစ္သားတုိင္တစ္တုိင္တြင္ ခ်ည္ေႏွာင္ခံထားရေသာ ပံုျဖစ္ သည္။ အြန္လိုင္းပို႔စ္မ်ားက ထို ကေလးငယ္မွာ ဘဂၤါလီ (ႏုိင္ငံတ ကာသတင္းမ်ားတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ) ကေလးငယ္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာ ေသာ္လည္း အမွန္တကယ္တြင္ ၂၀၁၅ အေစာပိုင္းက သၾကားလံုး ခုိးျခင္းေၾကာင့္ ေဆြမ်ိဳးတစ္ဦး၏ ႐ိုက္ႏွက္ျခင္းခံရေသာ အသက္ (၇)ႏွစ္အရြယ္ ထိုင္းကေလးငယ္ ျဖစ္ေနသည္။
ထို႔အျပင္ အိႏိၵယႏွင့္ ပါကစၥ တန္တြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ ခဲ့ေသာ ဓာတ္ပံုတစ္ပံုရွိေသးသည္။ ေျမျပင္ေပၚတြင္ ေမွာက္လွဲ၍ လက္ မ်ားေရွ႕သို႔ ျဖန္႔တန္းခင္းက်င္း ထားေသာ ေက်ာင္းသားကေလး မ်ား၏ လက္မ်ားေပၚသုိ႔ ဆုိင္ကယ္ တစ္စီးက ျဖတ္ေမာင္းေနေသာပံု ျဖစ္သည္။ ထုိအျဖစ္အပ်က္မွာ အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းရွိ ကိုယ္ခံပညာသင္တန္းေက်ာင္းတစ္ခုမွ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ပံုျဖစ္သည္။
‘Last Blood’ အမည္ရွိ ေဟာလိ၀ုဒ္၏ ရမ္ဘုိ႐ုပ္ရွင္ ဇာတ္ လမ္းတဲြတစ္ခုမွ ဇာတ္၀င္ခန္းတစ္ ခန္းကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေပၚတြင္ ဘဂၤါ လီမ်ားကို ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈ ဗီဒီ ယုိဟုဆုိကာ ဘဂၤလားစာတန္းထုိး ၍ ျဖန္႔ေ၀မႈမ်ားလည္းရွိသည္။ ႏုိ၀င္ဘာ ၂၀ ရက္ကလည္း ေဖ့စ္ ဘြတ္ခ္ အသံုးျပဳသူတစ္ဦးသည္ မီးေတာက္ မီးလွ်ံမ်ားၾကားမွ မိန္း ကေလးတစ္ဦး၏ ဗီဒီယုိကုိ ‘ျမန္မာ မြတ္စလင္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ေနမႈ ရပ္’ဟု စာထိုးကာ ျဖန္႔ေ၀ခဲ့သည္။
ယင္းဗီဒီယုိထဲမွ အျဖစ္အ ပ်က္အမွန္မွာ ဂြါတီမာလာတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၂၀၁၅ ေမလက အသက္ (၁၆)ႏွစ္အရြယ္ မိန္းကေလးကို လူအုပ္ႀကီးက ႐ိုက္ႏွက္၍ မီးေလာင္တိုက္သြင္း သတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ယင္းသတင္း ကို CNN၊ The Independent တို႔ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ မီဒီယာ မ်ားစြာက သတင္းအမွန္ျဖင့္ ေဖာ္ ျပခဲ့ဖူးသည္။
ႏုိ၀င္ဘာ ၂၀ ရက္က AFP ဓာတ္ပံုတစ္ပံုကိုသံုးကာ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္သတင္းစာတစ္ေစာင္က တ လဲြေဖာ္ျပမႈရွိခဲ့သည္။ AFP က ယင္း၏ပံုစာတြင္ ထိုပံုကို ၂၀၁၆ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၈ ရက္တြင္ ျမန္မာ့တပ္ မေတာ္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အၾကမ္းဖက္စီးနင္း တိုက္ခုိက္သူ မ်ားက အိမ္အလံုး ၈၀ ကုိ မီး႐ိႈ႕ ခဲ့သည္ဟူေသာ စြပ္စဲြမႈထြက္ေပၚ ခဲ့ၿပီးေနာက္ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၃ ရက္ တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္အနီး ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာ၌တည္ ရွိေသာ ၀ါးပိတ္ေက်းရြာတြင္ ျမန္မာ စစ္သားမ်ားက မီးၿငိႇမ္းသတ္ေန ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သတင္းစာတစ္ ေစာင္က ယင္းပံုကို ျပန္လည္ေဖာ္ ျပရာတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္က ရခုိင္ ျပည္နယ္ရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာအိမ္မ်ားကို မီး႐ိႈ႕ေနေၾကာင္း ေရးသားခဲ့ၿပီး ပံုခ ရက္ဒစ္ကိုမူ AFP ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ သည္။
ဘီဘီစီ ထရန္းဒင္းက အြန္ လိုင္းဓာတ္ပံုရွာေဖြေရးကိရိယာမ်ား
အသံုးျပဳ၍ ေျခရာေကာက္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ေသာ အျခားထင္ ေယာင္ထင္မွား ဓာတ္ပံုမ်ားထဲ တြင္ ေျမျပင္ေပၚ လဲေလ်ာင္းေန ေသာ လူအုပ္ႀကီးဓာတ္ပံု (အျဖစ္ မွန္မွာ ၂၀၀၄ က ထိုင္းႏုိင္ငံတြင္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ေသာ ဆႏၵျပ သူမ်ားပံု)၊ မီးေလာင္းကၽြမ္းခံထား ရေသာ အေလာင္မ်ားပံု(အမွန္ မွာ ကြန္ဂိုႏုိင္ငံတြင္ ၂၀၁၀ က ဆီ သယ္ယာဥ္မေတာ္တဆမႈမွပံု)၊ ေသြးစြန္းေနေသာ အ၀တ္မ်ားႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ထိတ္လန္႔ ေၾကာက္ရြံ႕ဖြယ္ရာဓာတ္ပံု (အျဖစ္ မွန္မွာ သီရိလကၤာပဋိပကၡအတြင္း ႐ိုက္ကူးခဲ့ေသာဓာတ္ပံု) စသည္တုိ႔ ပါ၀င္သည္။ ထိုဓာတ္ပံုမ်ားႏွင့္ အျခား ဓာတ္ပံုမ်ားကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ ေပၚတြင္ အႀကိမ္ေပါင္း ေထာင္ခ်ီ ျဖန္႔ေ၀ထားၾကၿပီး ဘဂၤါလီမ်ားကို ေထာက္ပံ့ကူညီရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ျဖင့္ လူမ်ားက ျဖန္႔ေ၀ျခင္းျဖစ္ သည္ဟုဆိုသည္။
ဘယ္သူေတြက လုပ္ေနၾကလဲ
ဘဂၤါလီ အဖဲြ႕တစ္ဖဲြ႕သည္ စနစ္တက်စုစည္းျပင္ဆင္ထား ေသာ နည္းလမ္းတစ္ရပ္ျဖင့္ ထိုပံု တုမ်ားကို အသံုးျပဳကာ က်ယ္ က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ၀ါဒျဖန္႔ေနေၾကာင္း ဘဂၤါလီအက်ပ္အတည္း၊ စစ္ ေသြးႂကြမႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ားဆိုင္ ရာကိစၥရပ္မ်ားအေပၚ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းအေတြ႕ အႀကံဳရွိသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းသူ သတင္း ေထာက္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ Julfikar Ali Manik က ေျပာသည္။
ရခိုုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာ ေဒသ ေနရာမ်ားတြင္ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ မိုဘိုင္းဖုန္းေအာ္ပေရတာမ်ား ၏ ကြန္ရက္မ်ားအသံုးျပဳႏုိင္ၿပီး ေမာင္ေတာရွိ ဘဂၤါလီမ်ားက ၎တို႔၏ဖုန္းမ်ားျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၌ ေနထိုင္ေသာ ဘဂၤါလီမ်ား၊ ၎တို႔ႏွင့္ သိကၽြမ္းေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသားမ်ားထံသုိ႔ ဓာတ္ပံုအတုမ်ား ေပးပို႔ၾကသည္ ဟု ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္သတင္းေထာက္ Manik က ေျပာသည္။
‘‘အဲဒီလို ျဖစ္စဥ္ ျမန္မာမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လုိ႔ေျပာၿပီး တစ္ ေယာက္ေယာက္က ျမန္မာႏုိင္ငံ ကေနၿပီး အဲဒီလိုပံု (အတု) တစ္ပံု ကို ပို႔တဲ့အခါ လူေတြက စယံုၾက တာပဲ။ အဲဒီေနာက္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေတြနဲ႔ ေကာ့ဘဇားေဒသခံေတြ ဟာ အဲဒီပံုက ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရ တယ္လို႔ မွတ္ၿပီးေတာ့ ျဖန္႔ေ၀ၾက ေတာ့တာပဲ’’ဟု နယူးေယာက္ တိုင္းမ္သတင္းဌာနသို႔ ကူညီသ တင္းေပးပို႔သူလည္းျဖစ္သည့္ Manik က ေျပာသည္။
၎တို႔ကို ယံုၾကည္စာနာ ေသာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အ ျခားႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွ လူမ်ားက ၎တို႔ ၏ အြန္လုိင္းကမ္ပိန္းမ်ားကုိ ေထာက္ခံအားေပးၾကသည္။ The Daily Star ၏ အႀကီးတန္းသတင္း ေထာက္တစ္ဦးသည္ Teknaf ေဒ သတြင္ ဘဂၤါလီျပႆနာကို သ တင္းလိုက္လ်က္ရွိရာ ေဒသခံမ်ား ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရာ၌ ထို၀ါဒျဖန္႔ ဓာတ္ ပံုအတုမ်ားကို ေဒသခံအမ်ားအ ျပားက ျမင္ေတြ႕ထားၾကၿပီး ထိုပံု မ်ား အစစ္အမွန္ဟု ထင္လ်က္ရွိ ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္ဟု ဆုိ သည္။
လတ္တေလာျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အတုျဖန္႔ခ်ိမႈမွာ ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံတြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္ တစ္ခု၏ ဗီဒီယုိႏွင့္ ဓာတ္ပံုမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ ဘဂၤါလီ (႐ိုဟင္ဂ်ာ) ကေလးငယ္အား ျမန္မာစစ္သား တစ္ဦးက ႏွိပ္စက္ေနေၾကာင္း ယူ ေကအေျခစိုက္ ေဒးလီးေမးလ္သ တင္းဌာနက သတင္းမွား ေဖာ္ျပခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။
ထို႔အတူ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ စင္ကာပူ ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာမ်ားႏွင့္ေတြ႕ ဆံုပဲြ ဗီဒီယုိကုိ မသမာသူမ်ားက စာတန္းမွားမ်ားထိုး၍ ဘဂၤါလီမ်ား အေရး ရယ္ေမာခဲ့ေသာ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟုဆုိကာ စြပ္ စဲြ၀ါဒျဖန္႔မႈရွိခဲ့သည္။
ယင္းတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာအစုိးရက တရားစဲြဆုိရန္ ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ထား သည္။
‘‘ေဒးလီးေမးလ္ရဲ႕ ပံုစံဟာ အေလာတႀကီးႏုိင္ၿပီးေတာ့ သ ေဘာထားကဲြစရာေကာင္းတာ ၾကာလွပါၿပီ။ သူ႔ရဲ႕ တိက်မႈနဲ႔ ပတ္ သက္လု႔ိ အရင္ကလည္း ေမးခြန္း ထုတ္တာ ခံထားရဖူးပါတယ္။
ဒီ ေဆာင္းပါးကို ျဖန္႔ခ်ိျခင္းအားျဖင့္ ၿဗိတိသွ်တက္ဘလိြဳက္ (လူၿပိန္း ႀကိဳက္သတင္းစာ)ဟာ ကမၻာတစ္ ျခမ္းေက်ာ္ အခ်က္အလက္မွား ယြင္းမႈန႔ဲ သတင္းမွားမႈဆုိင္ရာ ႐ႈပ္ ေထြးနက္နဲၿပီးေတာ့ ဗ်ာမ်ားရမယ့္ တုိက္ပဲြတစ္ပဲြထဲ ေျခခ်မိသြားၿပီ’’ ဟု ၀ါရွင္တန္ပို႔စ္သတင္းစာက ေရးသားခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ဘဂၤါလီကိစၥရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပံုအတုအခ်ိဳ႕ ျဖန္႔ေ၀ မႈရွိသည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္ ဘဂၤါလီမ်ားကို ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္းေနသည့္အခ်က္ကို ျငင္း မရေၾကာင္း ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား ေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သမိုင္းပညာ ရွင္ ပါေမာကၡ Muntasir Mam-oon က ဆုိျပန္သည္။
ၿဗိတိန္ အေျခစိုက္ ဘဂၤါလီ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူလည္းျဖစ္၊ ဘေလာ့ဂါလည္းျဖစ္သည့္ ဂ်မီ လာဟန္နန္က လူတိုင္းဓာတ္ပံုမ်ား မသံုးမီ ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ေဆး ေစလိုေၾကာင္း ဘီဘီစီသတင္းအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။
Ref:BBC,Washington Post, The Daily Star
http://www.7daydaily.com/story/83411
EmoticonEmoticon