ရခိုင္ - ျမန္မာ ပ႑ိတ္ ဦးဦးသာထြန္း (၁၉၁၇ - ၁၉၉၀) ၏ သမိုင္းအက်ဥ္း

        (14/08/2018)

(၂၀၁၈) ခုႏွစ္၊ ဩဂတ္(စ္) လ (၁၄) ရက္ေန႔ သည္ ရခုိင္ - ျမန္မာပ႑ိတ္ ဦးဦးသာထြန္း  စစ္ေတြ အက်ဥ္းေထာင္၌ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရေသာ (၂၈) ႏွစ္ေျမာက္ ဝမ္းနည္း ေအာက္ေမ့ဖြယ္ ေန႔ျဖစ္သည္။

          ဦးဦးသာထြန္းကို ရခုိင္ျပည္၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေညာင္ပင္ေဈးရပ္ကြက္၌ ဖခင္ ဦးေကာင္းစံရႊီ၊ မိခင္ ေဒၚေအာင္ႂကြဇံတို႔မွ (၁၉၁၇) ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ (၂၃) ရက္ ေသာၾကာ ေန႔တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။

 တဦးတည္း ေသာ သားလည္းျဖစ္သည္။ ငယ္စဥ္မွစ၍ အဖိုးျဖစ္သူ ရာဇဝင္ ဆရာႀကီး ဦးသာထြန္းေအာင္က ရခုိင္ရာဇဝင္ ေဆးက်မ္း၊ နကၡတ္က်မ္း၊ ပူရာဏ္က်မ္းမ်ားကို ႏႈတ္ တိုက္အာဂံု သင္ၾကားေပးခဲ့သည္။ နဝမတန္းတြင္ ပညာ သင္ၾကားေနစဥ္ ဖခင္ ကြယ္လြန္သြားသျဖင့္ ေက်ာင္း မွ ထြက္လုိက္ရၿပီး သကၠဋ၊ ပါဠိ၊ သမိုင္း၊ အင္း၊ ေဗဒင္ႏွင့္ အျခားေလာကီ ပညာရပ္မ်ားကို သင္ၾကားေလ့လာ ဆည္းပူးခဲ့သည္။

          (၁၉၅၀) ခုႏွစ္မွ (၁၉၅၅) ခုႏွစ္ထိ မူလတန္း ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ (၁၉၅ ၅) ခုႏွစ္မွ (၁၉၇၇) ခုႏွစ္ထိ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေရွ႕ေဟာင္း သုေတသန ဌာနခြဲတြင္ ရခုိင္ - ျမန္မာ ပ႑ိတ္ အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

(၁၉၇၇) ခုႏွစ္မွ (၁၉၈၃) ခုႏွစ္ထိ ေျမာက္ဦး ၿမိဳ႕ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာနခြဲတြင္ အၾကံေပးအျဖစ္ ဆက္လက္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

          (၁၉၈၀) ခုႏွစ္မွ (၁၉၈၃) ခုႏွစ္ထိ ရခိုင္ ေဝသာလီၿမိဳ႕ေဟာင္း တူးေဖာ္မႈလုပ္ငန္းတြင္ ကိုယ္ တိုင္ကိုယ္က် ပါဝင္္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ယခုလက္ရွိ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေရွးေဟာင္း သုေတသနျပတိုက္ႀကီးမွာ ဆရာႀကီး စုေဆာင္း၊ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ျပတိုက္ႀကီး ျဖစ္သည္။

          ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ဘုရားသမိုင္း (၁၃၀၁ ခုႏွစ္ပံု ႏွိပ္)၊ ဦးရာဇ္ေတာင္ ဘုရားသမိုင္း (ပံုႏွိပ္)၊ ေျမာက္ဦး ၿမိဳ႕ ဘုရားသမုိင္းက်မ္း ျပင္ဆင္၊ ျဖည့္စြက္ခ်က္ (ပံုႏိွပ္)၊ (၁၉၅၂-၅၃)  ရကၡိဳင္အမ်ိဳးသမီးသူရဲေကာင္း အတၳဳပၸတၱိ (၁၉၅၃-၅၄) (ပံုႏွိပ္)၊ ရကၡိဳင္ရာဇဝင္ သေခၤပက်မ္း (၁၉၅၄-၅၅) (ပံုႏွိပ္)၊ ဝသဲဘုရားသမိုင္း (ပံုႏွိပ္)၊ ရွင္သတ္ဘုရားသမိုင္း (ပံုႏွိပ္) တို႔ကို ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့ သည္။

          ရကၡိဳင္ကဗ်ာေပါင္းခ်ဳပ္၊ ရကၡိဳင္ရာဇဝင္ လကၤာ ဘာသာျပန္၊ ရကၡိဳင္ ဒဂၤါးမ်ား (ဘာသာျပန္)၊ ရခိုင္ျပည္ ဓာတ္ေတာ္ ဘုရားေစတီမ်ားႏွင့္  ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ တန္ခိုး ႀကီးဘုရားမ်ား သမိုင္းက်မ္းစာမ်ားကို  ေရးသားျပဳစုၿပီး ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး ဆာထြန္းေအာင္ေက်ာ္သို႔ ေပးအပ္ ခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္။

          အံေတာ္ဘုရား သမိုင္းက်မ္း၊ သဲတက္ ဘုရား သမိုုင္းက်မ္း၊ ထီးေတာ္မိုး ဘုရားသမုိင္းက်မ္း၊  ေဘာင္း ဒြတ္နတ္ေတာင္ ဘုရားသမိုင္းက်မ္း၊  ေဝသာလီ ဘုရား ႀကီး သမိုင္းက်မ္း၊ သိမ္ေတာ္ႀကီး ဘုရားသမိုင္းက်မ္း၊ မဟာထီးဘုရား သမိုင္းက်မ္း၊ ပါးေတာ္ ဘုရားသမိုင္း က်မ္း၊ သွ်စ္ေသာင္း ဘုရား သမိုင္းက်မ္း၊  မဂၤလာဓာတ္ ေရႊကူဘုရားသမိုင္းက်မ္း တို႔ကို လကၤာ၊ စကားေျပ၊ ေမာ္ကြန္း စသည္တို႔ျဖင့္ ေရးသား ထုတ္ေဝခဲ့သည္။

          ဓညဝတီ မဂၢဇင္းတြင္ စာတည္း အျဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ဓညဝတီစာေစာင္၊ ဓညဝတီ မဂၢဇင္း၊ ရခိုင္တန္းေဆာင္ မဂၢဇင္း၊ မႏၲေလး ျပည္သူ႔ ဂ်ာနယ္၊ ရန္ကုန္ မဂၢဇင္း၊ စံုေထာက္ မဂၢဇင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈ စာေစာင္၊  ရခိုင္ မဂၢဇင္း၊ စစ္ေတြ ေကာလိပ္ မဂၢဇင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ စာေစာင္၊ ဝရာဇ္ေျမ မဂၢဇင္း တို႔တြင္ ဦးဦးသာထြန္း၊ ဦးသူရိန္ စသည့္ ကေလာင္နာမည္မ်ား ျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားခဲ့သည္။ ထုိ႔အျပင္ ဆရာ ႀကီးမွာ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စာအုပ္ ေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကို  ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည္။

  ႏို္င္ငံျခား သမိုင္းပညာရွင္ သုေတသီမ်ားႏွင့္ အတူ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာ စာအုပ္၊ ရခိုင္ဝတၳဳစာအုပ္၊  ရခိုင္ကဗ်ာမ်ား စာအုပ္မ်ားကိုလည္း ထုတ္ေဝျပဳစုေရး သားခဲ့သည္။

          (၁၉၅၉) ခုႏွစ္တြင္ ေရဒီယိုမွ ရခုိင့္အသံကို  စတင္ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည္။ ရခုိင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ရခုိင္သမိုင္း၊ ရခုိင္စာေပ၊  ရခုိင္႐ိုးရာထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားကိုလည္း ကမ႓ာသိေအာင္ ရွာေဖြစုေဆာင္း ထုတ္ေဝခဲ့သည္။

          ဆရာႀကီးသည္ ဒီမိုကေရစီရရွိေရး၊ အမ်ိဳးသား တန္းတူေရးအတြက္ ရခုိင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ALD) တြင္ နာယကအျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ရခုိင္ျပည္ အနယ္အနယ္ အရပ္ရပ္သို႔ မဲဆြယ္တရားေဟာ ထြက္ စဥ္ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္၊ ျပားေခ်ာင္းေက်းရြာ မဲဆြယ္တရား ေဟာပြဲတြင္ ဖမ္းဆီးခံရၿပီး ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ ရသည္။ 

          ဆရာႀကီးအား အမ်ိဳးသားေရး တရားေဟာ သည္ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးစြဲခ်က္တင္ၿပီး ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ မဆလ စစ္အစိုးရ၏ တိုင္းျပည္အေပၚ မတ ရားေစာ္ကားမႈမ်ားကို ဆရာႀကီး၏ အခ်က္က်က်ေဝဖန္ ေဟာေျပာမႈမ်ားေၾကာင့္ မဆလ စစ္ဝါဒီမ်ား ဗမာလူမ်ိဳး ႀကီးဝါဒီမ်ားက အနာေပၚ ဒုတ္က်သကဲ့သို႔ မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။

          ယင္းေၾကာင့္ ဆရာႀကီးအား၊ အၿငိဳးထားကာ မတရားဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ေထာင္ဒဏ္ (၃) ႏွစ္အျပစ္ ေပးကာ စစ္ေတြေထာင္တြင္ ခ်ထားခဲ့သည္။ ေထာင္က် ၿပီး (၅) လအၾကာ (၁၉၉၀) ဩဂတ္(စ္) (၁၄) ရက္ေန႔ တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

ေထာင္ထဲတြင္ စစ္ဝါဒီမ်ားက ဆရာႀကီးအား ထမင္း ေကၽြးရာတြင္ စိန္အစရွိေသာ အဆိပ္ပါသည့္ အစားအစာမ်ားအား ေန႔တုိင္းလုိလုိ အနည္းငယ္မွ် ထည့္ေကၽြးကာ လုပ္ႀကံခဲ့သည္ဟု ရခုိင္အမ်ိဳးသား အားလံုးက ယံုၾကည္ေနၾကသည္။

          သို႔ေသာ္ စစ္အုပ္စု၊ စစ္ဝါဒီမ်ားက ဆရာႀကီး သည္ ဦးေခါင္းတြင္ေသြး မတိတ္သည့္ ေရာဂါ (Cere-bral Haemorrhage) ျဖင့္  ေသဆံုးခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ ေၾကာင္း THE TRUTH အမည္ရွိေဆာင္းပါးကို လုပ္ၾကံ ဖန္တီး ေရးသားခဲ့သည္။

          ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း၏ ႐ုပ္အေလာင္းကို သူ၏ဇာတိ ေမြးရပ္ေျမ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သို႔ ယူေဆာင္လာ ၿပီး သူအလြန္တန္ဖိုးထားေသာ ရန္ေအာင္ေဇယ် (ေခၚ) သွ်စ္ေသာင္း ပုထုိးေတာ္ႀကီး၏  ဘုရားရိပ္တြင္ေျမျမႇဳတ္ သၿဂႋဳဟ္ခဲ့သည္။

စာေရးသူ၏အျမင္….

ျမန္မာနိုင္ငံရိွ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအသီးသီးတို႔သည္ ျပည္ေထာင္စု တုိင္းရင္းသား မ်ား ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆုိႀကေသာအခါ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားက ပိုၿပီး စိတ္အားထက္သန္စြာ အသက္ေပးတိုက္ပြဲ ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုတိုင္ရင္းသား လူမ်ဳိးထဲတြင္ ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ားလည္း ပါ၀င္ခဲ႔သည္။ လြတ္လပ္ေရးရသည့္အခ်ိန္တြင္ ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ားလည္း က်န္တိုင္းရင္းသားမ်ားနဲ႔ တန္းတူ ျပည္နယ္  ေတာင္းဆို ခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ရခုိင္ကုိ ျပည္နယ္မေပးခဲ႔ပါ။

ရွမ္း၊ ကခ်င္၊  ကရင္တုိ႔ က ျပည္နယ္ ခဲ့သည္။ မဆလ အစုိးရတက္လာေသာအခါ ရခုိင္ျပည္ကုိ ျပည္နယ္ေပးအပ္ခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္ (၁၄)ခုတြင္ ရခုိင္ကျပည္နယ္ အလြန္နိမ့္က် ဆင္းရဲေသာ ျပည္နယ္ ျဖစ္သည္။ နဝတ/ နအဖ စစ္ဝါဒီမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ား မတရား ႏိွပ္စက္ ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္းမ်ားကိုလည္း တိုင္းရင္းသား ေဒသ အသီးသီး တို႔တြင္ ေတြ႔ရပါသည္။

လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒီ တိုင္းရင္းသားမ်ားအနိုင္က်င့္ ဗိုလ္က်မႈ မေတာ္ မတရားသတ္ျဖတ္မႈ၊ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းမႈ၊ လက္နက္ကိုင္ၿပီး ရမ္းကားမႈ၊ ဖိႏွိပ္ ခ်ုပ္ခ်ယ္မႈတို႕ကို နဝတ/ နအဖ စစ္ဝါဒီမ်ား လက္ထက္တြင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေပးဆပ္ခဲ့ရသည္။ 

ဤအထဲတြင္ ရခုိင္ - ျမန္မာ ပ႑ိတ္ ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း တစ္ေယာက္လည္း နဝတ/ နအဖ စစ္ဝါဒီမ်ား၏ မတရားဖမ္းဆီး ခံခဲ့ၿပီး ေထာင္အတြင္း လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ထက္ျမတ္ခိုင္ (ဘူးသီးေတာင္)

(၁၃) ၾသဂတ္(စ္) မေမ့အပ္ (သို႔မဟုတ္) ေသြးေခ်ာင္းစီးေသာေန႔ရက္ မေမ့အပ္

(13/08/2018)

(၂၀၁၈) ခုႏွစ္ ၾသဂတ္(စ္)လ (၁၃) ရက္ေန႔သည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ဆန္ျပႆနာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္သူလူထု (၃၀၀)ေက်ာ္ အသတ္ခံခဲ့ရေသာ (၅၁) ႏွစ္ျပည့္ေန႔ပင္ ျဖစ္ေပသည္။

စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ေနဝင္း အစုိးရလက္ထက္ မဆလ တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္ တိုင္းျပည္အားဓါးမိုး အုပ္ ခ်ဳပ္ေနခ်ိန္ (၁၉၆၇) ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ဆန္ျပႆ နာ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္ပြါးခဲ့သည္။

 (၁၉၆၆) ခုႏွစ္ စုိက္ပ်ိဳးရာသီတုန္းက ရာသီဥတုေဖါက္ ျပန္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဗမာျပည္တြင္စိုက္ပ်ိဳးဧက(၁၁) သိန္း ေက်ာ္ ပ်က္စီးခဲ့ရၿပီး စပါးတင္းသိန္းေပါင္း (၅၀၀) ေက်ာ္ ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။သို႔ေသာ္ ဗိုလ္ေနဝင္းအစိုးရသည္ ျပည္ တြင္းစားသံုးမႈကို အေလးမထားဘဲ ဆန္ျပတ္လတ္မႈ ျဖစ္မည္ကို သိသိႀကီးႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားဝင္ေငြရရွိေရး အတြ က္ ဆန္တန္ခ်ိန္ (၁.၁) သန္းေက်ာ္တင္ပို႔ေရာင္းခ်ခဲ့သ ည္။ ထုိ႔ျပင္အစိုးရက ဆန္ကိုလြတ္လပ္စြာ ေရာင္းဝယ္ ခြင့္မေပးဘဲ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည္ အတြက္ ဆန္ရွားပါးမႈ ျပႆနာပိုမိုႀကီးထြားလာခဲ့သည္။

“ဘားဘူဟိယင့္ ဆန္ရွိယင့္၊ ဒိုင္းက်ီဟိယင့္ ေရရွိယင့္” ဟူ၍ ရခိုင္ျပည္၏ ဆန္၊ ေရ၊ စပါးေပါမ်ားပံုမ်ားအား စာဖြဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ ရခုိင္ျပည္တြင္ ဆန္ရွား၍ အငတ္ ေဘးႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရသည္ဟု သမိုင္းတေလွ်ာက္ မည္ သည့္အခါတြင္မွ မေတြ႔ဖူး၊ မၾကားခဲ့ရဖူးေခ်။ ေနဝင္း စစ္ အုပ္စုလက္ထက္ (၁၉၆၇) ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္သူ၊ ျပည္ သားမ်ား ပထမဦးဆံုးေသာ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရေသာ အငတ္ ေဘးျဖစ္သည္။ ဆန္ရွားပါးမႈေၾကာင့္ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္ သူမ်ားေတာင္ ဆန္ကိုဝယ္မရျဖစ္ၾကရသည္။

ဆန္ရွား ပါးမႈေၾကာင့္ ၿပိန္းဥႏွင့္ ခ်ဥ္ေပါင္ ႀကိဳေသာက္ရသည္။ အ က်ိဳးဆက္အျဖစ္ ဝမ္းေလ်ာကာေသသူမ်ားသတင္း၊ ရွက္ ၍ အဆိပ္ေသာက္ သတ္ေသသူမ်ားသတင္းကို ရခုိင္ ျပည္အႏွံ မၾကားခ်င္ အဆံုးၾကားေနၾကရသည္။ စစ္ေတြ ၿမိဳ႕လမ္းႀကိဳလမ္းၾကားမ်ားတြင္“ထမင္းက်န္ေပးပါ၊ ဟင္း က်န္ေပးပါ”ဟု တစာစာႏွင့္ လုိက္လံ ေတာင္းစားေနၾက သူမ်ားကို ေန႔တိုင္းလုိလုိ ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။ ရင္ခြင္ထဲ တြင္လည္း ႏုိ႔စို႔အရြယ္ကေလးငယ္မ်ားကို ခ်ီေပြ႔ထားၾက သည္။ ဤကဲ့သို႔ ျမင္ကြင္းအားရခိုင္ျပည္တြင္ မည္သည့္ အခ်ိန္အခါမွ်မေတြ႔မျမင္ခဲ့ရေခ်။ ျမင္ရသူအေပါင္း ေၾက ကြဲဝမ္းနည္းစရာျမင္ကြင္းျဖစ္သည္။  မိန္းမပ်ိဳ၊ လူပ်ိဳမ်ား သည္ပင္ ေတာင္းရမ္းစားေသာက္ရသည့္ အျဖစ္ ျဖစ္ သည္။ ဆန္ရွားပါးမႈေၾကာင့္ေက်းလက္မ်ားတြင္ ခ်မ္းသာ ေသာ အိမ္မ်ားကိုဝင္ၿပီး ဆန္လုသည့္အျဖစ္မ်ား ျဖစ္ပြါး လ်က္ရွိသည္။ ဗမာအစိုးရသည္ ရခုိင္ျပည္သူလူထု ရင္ ဆုိင္ေနရ သည့္ အငတ္ေဘးအား ေျဖရွင္းေပးျခင္းမရွိဘဲ ရခိုင္အခ်င္းခ်င္းသတ္ျဖတ္ျခင္းကို အသာတၾကည္ေစာင့္ ၾကည့္လ်က္ရွိသည္။ “ယာလည္း ညက္ေစ၊ ၾကက္လည္း ေမာေစ”ဆိုသည့္မူကို လက္ကိုင္ျပဳထားေသာ ေနဝင္း  အစိုးရသည္ ဆန္လုပြဲ အျဖစ္အပ်က္မ်ားအား ဥပကၡာျပဳ ထားခဲ့သည္။

(၁၉၆၇) ၾသဂတ္(စ္)လ(၁၁)ရက္ေန႔တြင္ ခ႐ိုင္လံုၿခံဳေရး ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာ္မတီ (ခ၊ လ၊ က) ရံုးေရွ႕တြင္ ဆန္ ျပႆနာေျဖရွင္းေပးေရးကိုေတာင္းဆိုဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ ညေနေစာင္းလာခ်ိန္တြင္ (ခ၊ လ၊ က)မွ တာဝန္ရွိသူ မ်ားက အိမ္ျပန္ၾကေတာ့ဟု ေျပာေသာေၾကာင့္ ဆႏၵျပ သူမ်ားမွာ အိမ္ျပန္ၾကရသည္။  ေနာက္တေန႔ ဩဂတ္ (စ္) (၁၂) ရက္ေန႔တြင္ ခ႐ိုင္လံုၿခံဳေရးႏွင့္  အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေကာ္မတီ (ခ၊ လ၊ က)႐ံုးတြင္ ဆန္ျပႆနာႏွင့္ ပတ္ သက္၍ ၿမိဳ႕မိ၊ ၿမိဳ႕ဖမ်ားကို အစည္းအေဝးက်င္းပလ်က္ ရွိသည္။ ထုိအစည္းအေဝးတြင္ လူတစ္ေယာက္ကို တစ္ လလွ်င္ ဆန္ႏို႔ဆီဗူး  (၁၄)ဗူးသာ ေရာင္းခ်မည္ဟု ေျပာ သည္။ လူတစ္ေယာက္သည္မနက္တဗူး၊ ညတဗူး တေန႔႔ အနည္းဆံုး(၂)ဗူး တစ္လလွ်င္  အနည္းဆံုး ဆန္ႏို႔ဆီဗူး (၆၀) ဗူးလုိအပ္သည္။ ဆန္ဂိုေဒါင္မ်ားတြင္ ဆန္မ်ား အ ျပည့္ရွိၿပီး  ႏိုင္ငံျခားသို႔တင္ပို႔ ေရာင္းခ်သည္။ ဤသို႔ဆိုပါ က ငတ္၍ ေသရန္သာက်န္ေတာ့သည္။ ဆန္လံုးဝမရွိ၍ ငတ္၍ ေသရမည္ဆုိလွ်င္ ဟုတ္ေသးသည္။ ဆန္ဂိုေဒါင္ မ်ားတြင္ ဆန္မ်ားအျပည့္ ရွိေနပါလွ်က္ ရခုိင္ျပည္သူမ်ား ၏ အငတ္ေဘးကို ဗမာစစ္အစိုးရ အဘယ္ေၾကာင့္ မေျဖ ရွင္းေပးပါသနည္း။

(၁၃)ရက္ေန႔လည္ (၁) နာရီခန္႔တြင္ ဆႏၵျပရန္ ျပင္ဆင္ၾကသည္။ “ႏွာေခါင္းပိုင္း ေနဝင္းအစုိး ရ … အလိုမရွိ။” “မဆလအစိုးရ … အလုိမရွိ။”  “ဆန္ျပ ႆနာ … ေျဖရွင္းပါ။” “ရခိုင့္အေရးေတာ္ပံု … ေအာင္ရ မည္။” ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားျဖင့္ စတင္ကာ ဆႏၵျပခဲ့ၾက သည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ဗိုလ္မႉးေစာျဖဴေရာက္ရွိလာၿပီး ဆႏၵ ျပ လူအုပ္ထဲမွတဦး ထြက္လာပါဟု ေခၚယူလုိက္သည္။ ေရွ႕ဆံုးတန္းမွ တဦးထြက္သြားၿပီး ဗိုလ္မႉးေစာျဖဴဆီသို႔ သြားခဲ့သည္။ ဗိုလ္မႉးေစာျဖဴသည္ ထုိသူအားစာရြက္ တ ရြက္ေပးအပ္လုိက္သည္။ ထုိစာရြက္သည္ ပုဒ္မ(၁၄၄) ပင္ျဖစ္သည္။ ပုဒ္မ(၁၄၄) ဆိုသည္မွာ ညမထြက္ရ၊ လူ (၅) ဦးထက္ပိုမစုရ အမိန္႔ျဖစ္သည္။ ထိုအမိန္႔စာအား ဖတ္ျပေနစဥ္မွာပင္ ဆႏၵျပလူအုပ္သည္ ေရွ႕သို႔တျဖည္း ျဖည္း ပို၍ ဖိ၍ သိပ္သည္းလာေနသည္။ ထုိအခါ ဗိုလ္မႉး ေစာျဖဴက“ရဲေဘာ္တို႔ရဲေဘာ္တုိ႔ေတာင္းဆိုေသာ ဆန္ဗူး (၆၀) ကို ေပးမည္ဟု ကတိေပးသည္။ လူအုပ္က ေရွ႕သို႔ တေရြ႕ေရြ႕တိုးေဝွ႔လာၿပီး ငပိသိပ္၊ ငခ်ဥ္သိပ္သလုိ သိပ္ သည္း လာခဲ့သည္။

 စစ္သားမ်ားက ကာဆီးထားေသာ သံဆူးႀကိဳးမ်ားကို ဘယ္ညာ တစ္ခုစီခြဲ၍ဖယ္ရွားလုိက္ ၾကသည္ “ပုဒ္မ (၁၄၄) ကို႐ုတ္သိမ္းလုိ္က္ၿပီ” ဆိုေသာ အမိန္႔ကုိလည္းမၾကားလုိက္ရ။ သံဆူးႀကိဳးမ်ားကို ဖယ္ ရွားလုိက္ေသာေၾကာင့္ အကန္႔အသတ္မရွိ စည္းလြတ္ ကမ္းလြတ္ ျဖစ္သြားၿပီး လူအုပ္သည္ ေျပးတက္သြားသ လိုျဖစ္ သြားခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္စစ္တပ္မွစည္း (၃) တန္ သတ္မွတ္ထားေသာေနရာ  အမွတ္အသားကို မ ေရာက္ခင္မွာပင္ ေသနတ္သံသည္ မိုးယံသို႔လွ်ံထြက္ သြားခဲ့သည္။ ထို႔ ေနာက္ အဆက္မျပတ္ ထြက္ေပၚလာ ေသာေသနတ္သံ ဆႏၵျပသူမ်ားထဲတြင္ က်ည္ထိမွန္၍ လဲက်သူ လဲက် ကစဥ္ကလ်ား ထြက္ေျပးသူေျပးျဖင့္ အေျခအေန တရပ္လံုးသည္ ႐ုတ္ျခည္း ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ သည္။ အူအပြတ္လိုက္ ထြက္ေနသည္ကို လက္ႏွင့္ဖံုး အုပ္ကာ ေဝဒနာခံစားေနရသူမ်ား၊ မ်က္လံုးမွိတုတ္ မွိတ္ တုတ္ျဖင့္ ပက္လက္လန္ေနသူမ်ား၊ ေျမႀကီးေပၚတြင္ဝပ္ ေနရာမွ ကုန္႐ုန္း ေျပးသူမ်ားကိုေတြ႔ရသည္။ ထြက္ေျပး သူမ်ားသည္ ဆန္စက္ အနီးမွစီးဆင္းလ်က္ရွိေသာ ဆတ္႐ိုးက်ေခ်ာင္း ကိုျဖတ္၍ ကမ္းတဖက္သို႔ထြက္ေျပး ရန္ ေရထဲသို႔ ခုန္ဆင္းၾကသည္။ ထုိသို႔ထြက္ေျပးေနသူ မ်ားကိုပင္ စစ္သားမ်ားသည္ အလြတ္လံုးဝမေပးေခ်။ တံတားအနီး အုတ္ခံေပၚမွေန၍ ေခ်ာင္းတြင္ကူးခတ္ေန သူမ်ားအား စိတ္ရွိ လက္ရွိ လူမ်ားအား တိရိစၧာန္မ်ား သ ဖြယ္ပစ္သတ္ေနၾကသည္။

 ဆတ္႐ိုးက် ေခ်ာင္းေရသည္ ေသြးမ်ားရဲရဲျဖင့္ ေသြးေခ်ာင္းျဖစ္သြားခဲ့ရသည္။ ဩဂတ္ (စ္)လ (၁၃)ရက္ေန႔သည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔ အထြဋ္အ ျမတ္ထားရာ ဥပုပ္ေန႔ျဖစ္သည္။ သက္ႀကီး ရြယ္အိုမ်ား သည္ ဆန္ရွားပါမႈ၏ ဒုကၡမ်ားကိုေျပေပ်ာက္ေစရန္ ဗုဒၶ တရား ေတာ္အား နာၾကားရန္အတြက္ အတုလမာရဇိန္ ျပည္လံုး ခ်မ္းသာဘုရားႀကီးတြင္ ဥပုပ္ေဆာက္တည္ကာ တရားေတာ္အား နာၾကား၍မၿပီးဆံုးမွီ ၾကားလုိက္ရသည့္ ေသနတ္သံေၾကာင့္ ႐ုတ္တရက္ လန္႔ျဖန္႔သြားၾကသည္။ အႏၲရာယ္တခုခုက်ေရာက္ေနၿပီဟု သိရွိကာ စိုးရိမ္စိတ္ ျဖင့္ မိမိသား၊ သမီးမ်ားအသတ္ခံေနရသလား၊ ဒုကၡ ေရာက္ေနသလား ဆိုသည့္စိုးရိမ္စိတ္ျဖင့္ ေျပးသြားၾက ျခင္းျဖစ္သည္။ ေရာက္ရွိသြားခ်ိန္တြင္ကား လူအမ်ားအ စုလုိက္အၿပံဳလိုက္ေသဆံုးေနေလၿပီ။ မေသဆံုးသူမ်ား၏ ညဥ္းညဴသံမ်ားလည္းၾကားေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ေရွ႕မ တိုး ရဲၾကေခ်။ ႐ုတ္တရက္ျမင္လုိက္ရေသာ ျမင္ကြင္း ေၾကာင့္ မင္သက္သက္ျဖစ္သြားသူမ်ား၊ သတိလစ္သြား သူမ်ား၊ ငိုေႂကြးသူမ်ား၊ ငိုေႂကြးေနသူမ်ား၊ မည္သည့္အ ခါမွ မျမင္ဖူးေသာျမင္ကြင္း၊ အစုလုိက္အျပံဳလုိက္ ပစ္ သတ္ခံရသည့္ ျမင္ကြင္းကိုျမင္ေတြ႔ၾကရသည္။ အာဏာ ပိုင္မ်ားက စစ္ေတြဆန္ျပႆနာေၾကာင့္ လူ (၂၄)ဦးသာ ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး စစ္ေတြ ဆန္ျပႆနာ သည္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ လႈံုေဆာ္ေသြးထုိးမႈ ေၾကာင့္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

စစ္ေတြဆန္ျပႆနာႏွင့္ ပတ္ သက္၍ ပီကင္း အသံလႊင့္တခုသာ ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည္။ ဗ မာစစ္အစိုးရမွ လူ (၂၄)ဦးေသဆံုးခဲ့သည္ဟု ေျပာၾကား ခဲ့ေသာ္လည္း ရခုိင္ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးက လူေပါင္း (၃၀၀)ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု လက္ခံယုံၾကည္ၾက သည္။ ပစ္သတ္မႈေၾကာင့္ အခင္းျဖစ္ပြါးရာေနရာတြင္ ပြဲခ်င္းၿပီး ေသဆံုးသူမ်ားရွိသလုိ၊ မေသဘဲေဝဒနာျပင္း ထန္စြာ ခံစားေနရသူမ်ား၊ ေျခေထာက္၊ လက္တို႔တြင္ က်ည္ထိမွန္၍ မေျပးႏုိင္ သူမ်ားသည္စုၿပံဳက်န္ခဲ့သည္။ ထုိသူမ်ားအား စစ္တပ္မွကားမ်ားျဖင့္ သိမ္းက်ံဳးတင္္ ေဆာင္ကာ တေနရာတည္းတြင္က်င္းတူး၍ ေျမျမဳတ္သ ၿဂိဳလ္ခဲ့ၾကသည္။

စာေရးသူ၏ အျမင္သေဘာထား…..

ဤေဆာင္းပါးကို ေရးသားရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဗမာအစိုးရ ေန၀င္းလက္ထက္ ရခိုင္ျပည္၏ ဆန္ရွားပါးမႈေၾကာင့္ အငတ္ေဘးေရာက္ေနခ်ိန္တြင္ ဆန္ျပႆနာကို ေျဖရွင္းမေပးသည့္ အျပင္ ရခိုင္ ျပည္သူ(၃၀၀)ေက်ာ္ကိုလည္း မေတာ္မတရား ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျပတ္ခဲ့ၿပီး တစ္ေနရာတည္းတြင္ က်င္းတူး၍ ေျမျမဳပ္ သၿဂိဳလ္ခဲ့ျခင္း တို႔ကို ေနာက္လာမယ့္ အနာဂါတ္မ်ဳိးဆက္သစ္ လူငယ္မ်ားအား သိထားသင့္သည္ဟု ယူဆမိပါေၾကာင့္။

ထက္ျမတ္ခိုင္ (ဘူးသီးေတာင္)

ကြ်န္ေတာ္သည္ ဤေဆာင္းပါးအား ရခိုင္ျပည္လံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္မ်ားအစည္းအရံုး All Arakan Students'  and Youths' Congress ( AASYC )မွ  ၾသဂတ္(စ္) (၁၃) မေမ့အပ္ စာအုပ္မွ ကိုးကား ေကာက္ႏုတ္ ေရးသားျခင္းျဖစ္သည္။