ျမန္မာနို္င္ငံရဲ႕
ေရႊရည္စိမ္ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓာတ္၊ ဒီမိုကေရစီ ႏွင့္ ဖယ္ဒရယ္ ကူးေျပာင္းေပးဖို႔ ဆယ္စုနွစ္မ်ားစြာ
တိုင္ေအာင္ တိုက္ပြဲ ၀င္ခဲ့ၾကၿပီး နိုင္ငံေရးကို တက္တက္ၾကြၾကြ နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့
ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြကို ယခင္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ စစ္အစိုးရေတြ လက္ထက္က အမ်ဳိးမ်ုိဳး ပုဒ္မေတြ
တက္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ် ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီ အထဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရၿပီး၊ အသက္ေပါင္း မ်ားစြာလည္း ေပးဆပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီ ေရးႏွင့္ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု
ေပၚထြန္းေရးအတြက္ ႀကိဳးစားၿပီး၊ တန္းတူေရး၊ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ကုိယ္ပုိင္ ျပ႒ာန္းခြင့္ကုိ
အသိအမွတ္ျပဳၿပီး လူမ်ဳိးစု ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းကာ အမ်ဳိးသား ညီညြတ္ေရးကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္
ကိုယ္တိုင္ အာဏာရခဲ့တဲ့ ကမၻာ့ သမိုင္းထဲ က ေခါင္းေဆာင္ ႏွစ္ေယာက္ နွင့္ အတူ ရခိုင့္နိုင္ငံေရး
၀ါရင့္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး အေၾကာင္း တေစ့ တေစာင္း ဆိုၿပီးေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
၁။ (အိႏၵိယ
နိုင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ဖခင္ႀကီး - မဟတၱမ ဂႏၵီ )
အိႏၵိယ နိုင္ငံရဲ႕
နိုင္င့့ံ ေခါင္းေဆာင္လို႔ ကမၻာမွာ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ ဂႏၵီ ဟာ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္က
အိႏၵိယနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရဖို႔၊ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါတဲ့ ျပည္သူေတြ အခြင့္အေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ရာမွာ
စြမ္းရည္ အင္မတန္ ထက္ျမက္သူ တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ဂႏၵီဟာ ၿဗိတိသွ်ေတြ ဖမ္းဆီး တာ အႀကိမ္ႀကိမ္ခံရၿပီး၊
သူမလြတ္ေျမာက္ခင္မွာ သူဇနီးျဖစ္သူဟာ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။
သူ႔ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲဟာ
ေနာက္ဆံုးမွာေအာင္ျမင္ခဲ့ေပမယ့္ အိႏၵိယနိုင္ငံကို တစုတည္း၊ တေပါင္းတည္း ျဖစ္ေရးဆိုတဲ့
သူရဲ႕ေမွ်ာ္လင္းခ်က္ေတြ ေ၀းခဲ့ရပါတယ္။ ဟိႏၵဴ နဲ႔ မြတ္ဆလင္ ဘာသာေရး ကြဲျပားမွဳေတြေၾကာင့္
အိႏၵိယနိုင္ငံႏွင့္ ပါကစၥတန္ ႏွစ္နိုင္ငံ ကြဲခဲ့ရပါတယ္။ ဘာသာေရးမတူ ကြဲလြဲမွဳေတြေၾကာင့္
အျပန္အလွန္ သတ္ျပတ္မွဳေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္။ လူ(၁၀)သန္းေလာက္ဟာ ေနရာအေျပာင္းအေရႊ႕ေတြ လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အိႏၵိယ နိုင္ငံမွာ က်န္ရစ္တဲ့
မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို ကာကြယ္ေပးခဲ့တာေၾကာင့္ ဂႏၵီအေပၚ မေက်နပ္သူေတြ ရိွလာပါတယ္။
အိႏၵိယနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီး မ်ားမၾကာမီ ဟိႏၵဴအစြန္း ေရာက္တစ္ဦး က လုပ္ႀကံ ပစ္ခက္ မွဳေၾကာင္း မဟတၱမ ဂႏၵီ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။
၂။ (ေတာင္အဖရိကနိုင္ငံ့
ဖခင္ႀကီး - နယ္လ္ဆင္ မင္ဒဲလား)
ေတာင္အဖရိက
ရဲ႕ ပထမဆံုး လူမည္း သမၼတ နယ္လ္ဆင္ မင္ဒဲလားဟာ ငယ္စဥ္ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ ကတည္းက လံုးလ၀ိရိယရိွရိွ
ႀကိဳးစားသူတစ္ဦး (၁၉၄၀)ခုႏွစ္မွာ နိုင္ငံေရး
အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ဖို႔လွဳပ္ရွားခဲ့တဲ့ အတြက္ တကၠသိုလ္က အထုတ္ခံလိုက္ရပါတယ္။ လူမ်ဳိးႏြယ္စု
အလိုက္ နိုင္ငံေရး၊ လူမွဳေရး၊ အခြင့္အေရးေတြ ကို တျခားစီခြဲျခားထားၿပီး လူျဖဴေတြသာ
မဲေပးနိုင္ခြင့္ရိွတဲ့ ေတာင္အာဖရိကရဲ႕ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားတဲ့ နိုင္ငံေရးစနစ္ကို ဆန္႔က်င္ၿပီး
ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရး ကာလအတြင္းမွာ ေတာင္အဖရိကအမ်ဳိးသာကြန္ဂရက္ ကို နယ္လ္ဆင္ မင္ဒဲလား
က ဦးေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၅၆)ခုႏွစ္မွာ နိုင္ငံေတာ္ကို သစၥာေဖာက္မွဳနဲ႔ စြဲခ်က္တင္ အဖမ္းခံၿပီး၊ (၅)ႏွစ္ၾကာ
အမွုကို ၾကားနာစစ္ေဆးခဲ့ၿပီးေနာက္ သူ႔ကို တရားေသ လႊတ္ေပးလိုက္ပါတယ္။ (၁၉၆၄)ခုႏွစ္မွာ
အဖ်က္လုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္တယ္ ဆိုၿပီး၊ စြပ္စြဲကာ ေထာင္တစ္သက္ တကြ်န္း ခ်မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
ေတာင္အာဖရိကရဲ႕ နာမည္ဆိုးနဲ႔ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ေရာ္ဘင္ကြ်န္းမွာ (၁၈)ႏွစ္ အပါအ၀င္ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ
၂၇ ႏွစ္ၾကာ ေနထိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ (၁၉၉၀)ခုႏွစ္မွာ ေတာ့ နယ္လ္ဆင္ မင္ဒဲလားဟာ ေထာင္ကလြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး
နိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ခ်ီးျမွင့္ေပးအပ္ ခံရၿပီး (၁၉၉၄) ခုႏွစ္ မွာ ေတာင္အဖရိက ရဲ႕
ပထမဆံုး လူမည္း သမၼတ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို ေထာက္ခံအားေပးခဲ့တဲ့
အတြက္ နိုင္ငံတကာရဲ႕ ေလးစားမွဳကို ရရိွခဲ့ပါတယ္။
(၁၉၉၉)ခုႏွစ္မွာေတာ့ နယ္လ္ဆင္ မင္ဒဲလား ဟာ သမၼတ ရာထူးက ဆင္းေပးခဲ့ၿပီး နိုင္ငံေရးမွ
အနားယူကာ(၂၀၁၃) ခုႏွစ္မွာ (၉၅)ႏွစ္ အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။
၃။ ဦးေအးသာေအာင္
( ရခိုင့္ဂုဏ္ကို ပံုေဖာ္ခဲ့သူ - ရခိုင္၀ါရင့္ နိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီး)
ျမန္မာနိုင္ငံကို
ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာတိုင္ေအာင္ စစ္အာဏာ၊ စစ္အစိုးရ၊ စစ္အမိန္႔ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္
ျမန္မာနိုင္ငံရိွ လူမ်ဳိးတိုင္း၊ တိုင္းရင္းသားတိုင္း စစ္အစိုးရကို ဆႏၵျပမွဳေတြ၊ အစိုးရရဲ႕
လုပ္ရက္ေတြကို ဆန္႔က်င္ မွဳေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။
ဦးေအးသာေအာင္လို႔ လူသိမ်ားလာပံု
(၁၉၇၀) ကတည္းက ရခိုင္နိုင္ငံေရးႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံေရး နယ္ပယ္ထဲကို ၀င္ေရာက္လာခဲ့ၿပီး၊ (၈၈၈၈)ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုႀကီးတြင္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားသမဂၢ ဖြဲ႔စည္းကာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကသည္မွာ တက္တက္ၿကြၾကြ ပါ၀င္လာခဲ့သည္။ ထုိအေရးေတာ္ပုံႀကီးသည္ စစ္အာဏာရွင္တုိ႔က ရက္ရက္စက္စက္ၿဖိဳခြဲကာ စစ္တပ္မွ အာဏာသိမ္းျခင္းကိုခံခဲ့ရသည္။ စစ္အာဏာရွင္တုိ႔သည္ လူထု၏ ေတာင္းဆုိမႈျဖစ္ေသာ ပါတီစုံတည္ ေထာင္ရန္အတြက္ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ရသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ ရခုိင္ျပည္သူ ျပည္သားမ်ားကုိ ကုိယ္စားျပဳသည့္ ႏုိ္င္ငံေရးပါတီတစ္ရပ္ကုိ ထူေထာင္ရန္ ေဆြးေႏြး အတည္ျပဳခဲ့ၾကည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရခုိင္ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဟူ၍ ေပၚထြက္လာသည္။ ရခိုင္ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ တြင္ ဦးေအးသာေအာင္သည္ ဗဟို ဦးစီးအဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ အတြင္းေရးမွဴး ေနရာမွ ဥကၠဌ ေနရာအထိ တာ၀န္ယူခဲ့ၿပီး၊ (၂၀၁၃)ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ရခိုင္အင္အားႀကီး ပါတီႏွစ္ခုကို ေပါင္းစည္းၿပီး ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ(ANP) ကို ထူေထာင္ခဲ့သည္။ ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ(ANP) တြင္ ဗဟို အလုပ္အမွဳေဆာင္ ျဖစ္ၿပီး၊ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား မဟာမိတ္အဖြဲ႔ (UNA)တြင္ သမာပတိ အဖြဲ႔၀င္ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ (၂၀၁၅) ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ အမွတ္(၆) မဲဆႏၵနယ္ ေနရာမွာ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီး၊ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဒုဥကၠဌေနရာကို ရရိွခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႔၏ အမ်ဳိးဂုဏ္၊ ဇာတိဂုဏ္ကို ထိန္းသိမ္းခဲ့ေသာ ရခိုင့္၀ါရင့္ နိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီး အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ ဦးေအးသာေအာင္ ဟု ဆိုရေပလိမ့္မည္။
၄။ စားေရးသူရဲ႕
နိဂံုးစကား
ကမၻာေပၚရိွ
လူသားတိုင္း လူသားတုိင္းသည္ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရး၊ လူမ်ိဳး အလိုက္ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိႏွင့္
တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရးမ်ားရွိေသာ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းသစ္ကို လိုလား ဖန္တီးခ်င္ၾကလိမ့္မည္
(ေနထိုင္ က်င့္သံုးခ်င္ၾက လိမ့္မည္)။ ထိုအတူ ရခိုင္ လူမ်ဳိးတို႔သည္လည္း ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု
ေပၚထြန္းေရး ၊ ဒီမိုကေရစီေရး၊ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ႏွင့္ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံထူေထာင္ခြင့္
လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းသစ္ကို လိုလားေတာင့္တ ၾကပါသည္။ ဤသည္မွာ လူသားတိုင္း ဆႏၵျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင္း ရခိုင္လူမ်ဳိးေတြအတြက္ သမိုင္းသစ္ တစ္ခုကို
ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့သူမွာ ရခိုင့္၀ါရင့္ နိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးေအးသာေအာင္ျဖစ္သည္။
သူသည္ ရခိုင္တို႔၏ မဟတၱမ ဂႏၵီ၊ သူသည္ ရခိုင္တို႔၏
နယ္လ္ဆင္ မင္ဒဲလား (သို႔မဟုတ္) ရခိုင့္၀ါရင့္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္
ဒုဥကၠဌ ဦးေအးသာေအာင္ ဆိုၿပီး ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ားအား ေက်းဇူးတင္ပါေၾကာင့္။
ရခိုင္ၾကယ္စင္
EmoticonEmoticon