တ႐ုတ္အိမ္ေရွ႕မင္းသားရဲ႕ တိုင္းရင္းသားအေရး မွတ္ခ်က္နဲ႔ လတ္တေလာ မူဆယ္ေဒသတိုက္ပြဲ

တ႐ုတ္အိမ္ေရွ႕မင္းသားရဲ႕ တိုင္းရင္းသားအေရး မွတ္ခ်က္နဲ႔ လတ္တေလာ မူဆယ္ေဒသတိုက္ပြဲ
==========================================
\\ စိုင္းထြန္းေအာင္လြင္ \\

♦

♦ (၁) တ႐ုတ္အိမ္ေရွ႕မင္းသားရဲ႕ ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းသားအေရး ယူဆခ်က္
-- တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွာ (Princeling) လို႔ေခၚတဲ႔ အိမ္ေရွ႕မင္းသား အဖြဲ႔ဆိုတာ ရိွပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းေတြရဲ႕ သားသမီးေတြ ပါ၀င္တဲ႔ အစုအဖြဲ႔ကို ဆိုလိုတာပါ။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ေမာ္စီတုန္းရဲ႕ ေျမး၊ သမၼတနဲ႔ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ အဆက္ဆက္ရဲ႕ သားသမီးေတြ ၊ ထင္ရွားေက်ာ္ေဇာ တဲ႔ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြရဲ႕ ေဆြမ်ဳိးေတြ ပါ၀င္တဲ႔ ေဆြမ်ဳိးေတြ ပါ၀င္တဲ႔ အင္အားစု ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေရွ႕မင္းသားေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ရိွတယ္လို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။
အဲဒီအဖြဲ႔ ေပၚလာရတဲ႔ အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ေမာ္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္ လွန္ေရးမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အေတြးအေခၚရိွတဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ဟာ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ေရး သမားေတြအျဖစ္ အေရးယူျခင္း ခံရပါတယ္။ အဲဒီထဲကမွ အခ်ဳိ႕ဟာ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ လက္ထက္မွာ ျပန္လည္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ေမာ္စီတုန္းလက္ထက္က အေရးယူျခင္းခံရတဲ႔ ဘိုယီဘို အပါအ၀င္ ၀ါရင့္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ၈ ဦးဟာ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ လက္ထက္မွာ “Eight Elders” လို႔ အမည္ရတဲ႔ အတိုင္ပင္ခံ အဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္သစ္ကို ေရြးခ်ယ္ပါတယ္။ အဲဒီ အတိုင္ပင္ခံ အဖြဲ႔ကပဲ သူတို႔ ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္းေတြဟာ တ႐ုတ္ျပည္ကို ဆက္လက္ ဦးေဆာင္သင့္တယ္ ဆိုတဲ႔ အျမင္ရိွျပီး ေဆာ္ၾသခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းေတြရဲ႕ သားသမီးေတြကို အိမ္ေရွ႕မင္းသားေတြ အျဖစ္ ေခၚေ၀ၚလာခဲ့ၾကတာပါ။ မၾကာေသးခင္ကမွ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရတဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ ဘိုရီွလိုင္းနဲ႔ ဘိုယီဘို သားအဖဟာ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ လက္ထက္ကတည္းက က်န္ဇီမင္းကို ေနာက္လာမယ့္ သမၼတသစ္အျဖစ္ တင္ေျမာက္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့သူပါ။
တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွာ ဒုတိယ အုပ္စုကေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ ပညာ တတ္ေတြ၊ ေက်းလက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ လူငယ္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကြန္ရက္မွ တစ္ဆင့္ တက္လာသူေတြ ပါ၀င္တဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါ အဲဒီအုပ္စု နွစ္စုအၾကား အေပးအယူ လုပ္ရတာေတြေတာင္ ရိွပါသတဲ႔။ တစ္ခါတစ္ခါ အုပ္စုတြင္း အားျပိဳင္မႈေတြလည္း ရိွတတ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ရွန္ဟိုင္း အေတြးအေခၚနဲ႔ နီးစပ္သူေတြျဖစ္တဲ႔ ဟူက်င္ေတာင္၊ ၀န္က်ားေပါင္ ေခတ္မွာ က်န္စီမင္းနဲ႔ နီးစပ္ တဲ႔ ေပၚလစ္ဗ်ဴ႐ိုေတြေၾကာင့္ ႐ုန္းကန္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ အိမ္ေရွ႕မင္းသားေတြ ဟာလည္း စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားစြာ ရိွသူေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္မွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ အျပီးပိုင္ တိုက္ဖ်က္မယ္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ လက္ရိွ ျမန္မာအေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္က ျပန္လည္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ႔ တ႐ုတ္- ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္ေရး အသင္းဆိုတာ ရိွပါတယ္။ ျပန္ဖြဲ႔တာ ၄ ႏွစ္ေလာက္ရိွပါျပီ။ ျမစ္ဆံု၊ လက္ပံေတာင္းကိစၥ အျငင္းပြား ကန္႔ကြက္မႈေတြ ေပၚေပါက္လာျပီး အေနာက္နဲ႔ ျမန္မာ စတင္ဆက္ဆံလာခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္အေနနဲ႔ ျမန္မာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရခ်င္း ဆက္ဆံမႈသာမက ျပည္သူခ်င္း ဆက္ဆံမႈ ၊ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္း၊ မီဒီယာေတြ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး တိုးျမွင့္ဖို႔ အတြက္ ရည္ရြယ္ျပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ျမန္မာအေရး မူ၀ါဒနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မူ၀ါဒပိုင္းဆုိင္ရာ အေထာက္အကူျပဳဖို႔ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ေနာက္ပိုင္း တ႐ုတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံက သတင္းမီဒီယာ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္း၊ နိုင္ငံေရးပါတီေတြ ကို မၾကာခဏ တ႐ုတ္ျပည္ကို ဖိတ္ၾကားေလ့ရိွတာလည္း အဲဒီ အဖြဲ႔အစည္းပါပဲ။
ဥကၠ႒လုပ္သူက မစၥတာ ကင္က်ိယြင္ ဆိုသူပါ။ ကင္က်ိယြင္ရဲ႕ ဖခင္ျဖစ္သူက ခ်ဴအင္လိုင္း လက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ကာ ေပၚလစ္ဗ်ဴ႐ိုအျဖစ္လည္း ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးတဲ႔ မစၥတာ ကင္ေဗ်ာင္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ကင္ေဗ်ာင္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တ႐ုတ္သံအမတ္ၾကီး အျဖစ္လည္း ထမ္းေဆာင္ခ့ဲဖူးပါတယ္။ လက္ရိွ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ပင္ကေတာ့ မစၥတာ ကင္ေဗ်ာင္ လက္ထက္မွာ မစၥတာ ကင္ေဗ်ာင္ရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ဖူးသူပါ။ ျမန္မာ သံအမတ္အျဖစ္ သူ႔ဖခင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္ ျမန္မာျပည္မွာလည္း ခဏလာေနဖူးတာေၾကာင့္ ျမန္မာ့အေရးအတြက္ အေရးပါတဲ႔ အဲဒီအဖြဲ႔ကို ရွီက်င့္ပင္ အစိုးရက ဖြဲ႔စည္းခ်ိန္မွာ မစၥတာကင္က်ိယြင္ကို တာ၀န္ေပးခဲ့ဟန္ တူပါတယ္။ မစၥတာကင္က်ိယြင္ဟာ မစၥတာ ရွီက်င့္ပင္နဲ႔လည္း ရင္းႏွီးတဲ႔ ဆက္ဆံေရး ရိွတယ္၊ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူ႔ရဲ႕ မွတ္ခ်က္ဟာ အေရးပါတယ္လို႔ တ႐ုတ္ေရာက္ ျမန္မာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက ဆိုၾကပါတယ္။
မစၥတာ ကင္က်ိယြင္က လြန္ခဲ့တဲ႔ႏွစ္ႏွစ္ ကိုးကန္႔ တိုက္ပြဲေတြ စတင္ေနတုန္းမွာ ျမန္မာျပည္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းမွာ ထိန္းမႏိုင္ သိမ္းမရတဲ႔ ပဋိပကၡေတြ ေပါက္ဖြားလာမည္ကို စိုးရိမ္တဲ႔အေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ဖူးပါ တယ္။ အဲဒီတုန္းက တ႐ုတ္ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ဟာ နယ္စပ္တစ္ေလ်ွာက္ တည္ျငိမ္ေရးနဲ႔ အားလံုးပါ၀င္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ ေပၚေပါက္ဖို႔ဆိုျပီး တ႐ုတ္ တာ၀န္ရိွသူေတြက ေျပာဆိုခဲ့တာ သတိထားမိပါတယ္။ ကိုးကန္႔ စစ္ပြဲေတြအတြင္း တ႐ုတ္နယ္စပ္ကို ဗံုးေတြ ေက်ာ္က်တာျဖစ္ခဲ့ျပီး ေသဆံုးမႈ အခ်ဳိ႕ရိွခဲ့တဲ႔အတြက္ တ႐ုတ္ဘက္ကလည္း မေက်မနပ္ ျဖစ္ခဲ့ကာ၊ ဆက္ဆံေရး အနည္းငယ္ ကသိကေအာင့္ ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါေပမဲ႔ ၂၀၁၅ ခုနစ္ဇြန္ ေရာက္လာခ်ိန္မွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ တ႐ုတ္ခရီးစဥ္နဲ႔အတူ သူမ ခရီးစဥ္စတဲ႔ ေန႔မွာပဲ တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏုိင္ဖို႔ ၊ ေဒသတြင္း တည္ျငိမ္ဖို႔ စတဲ႔ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ ကိုးကန္႔ MNDAA အဖြဲ႔က တစ္ဖက္သတ္ အပစ္ခတ္ရပ္စဲ ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစလို႔ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔နဲ႔ တပ္မေတာ္အၾကား တိုက္ပြဲ ၾကီးၾကီးမားမား မျဖစ္ေတာ့တာ ၂၀၁၆ ခုနစ္ ႏို၀င္ဘာလ ဒုတိယ အပတ္အထိပါပဲ။ စာေရးသူရဲ႕ လြန္ခဲ့တဲ႔ႏွစ္ တ႐ုတ္ခရီးစဥ္ အတြင္းမွာလည္း မစၥတာ ကင္က်ိယြင္နဲ႔ ဆံုေတြ႔ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ ညစာစားသံုးရင္းနဲ႔ For Bidden City အနီးမွာ ရိွတဲ႔ သူတို႔အသင္း ႐ံုးခန္းမွာ ဆံုေတြ႔ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးျဖစ္ေနတဲ႔ ဦးေဖျမင့္လည္း ပါပါတယ္။ ညစာစားရင္း နယ္စပ္တစ္ေလ်ွာက္ တည္ျငိမ္ေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားအေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ စကားေတြ ေျပာျဖစ္ခဲ့ရာ မွာေတာ့ သူက “တ႐ုတ္အေနနဲ႔ ျမန္မာ-တ႐ုတ္ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ တည္ျငိမ္ေရးကို လိုလားတယ္။ နယ္စပ္ တစ္ေလ်ွာက္က တိုင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုေတြ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ ရိွတာကိုလိုလားျပီး ျမန္မာနယ္စပ္ တစ္ေလ်ွာက္ ရိွတဲ႔ တိုင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုေတြက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာလည္း ရိွေနတဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြ ျဖစ္ တယ္။ ေဆြမ်ဳိးေပါက္ေဖာ္ ဆက္ဆံေရးအရ သမီးကို သားမက္ကို ေပး ထားရတဲ႔ သေဘာျဖစ္တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ သမီးကို သားမက္က ႐ိုက္ႏွက္ေနရင္ေတာ့ ေသြးသားရင္းခ်ာ အေနနဲ႔ ၾကည့္ေနမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

♦

♦ (၂) အားလံုးပါ၀င္ေရးမူနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္
ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူ ယူနန္တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡ လီခ်န္ယန္း (Li Chenyang) တည္းျဖတ္တဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္မွာ အခု “ဝ” ေဒသ၊ နယ္ စပ္ ေဒသက တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကို တစ္စံုတစ္ရာ တည္ၿငိမ္ လို႔၊ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ မလုပ္ႏိုင္ခင္ အထိ ေဒသဆိုင္ရာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အျဖစ္ တ႐ုတ္ဘက္က သေဘာထား ဆက္ဆံတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတာ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ တ႐ုတ္ဘက္ကေတာ့ သူတို႔ဆီက တယ္ဟုန္တိုင္း၊ ဆစ္ေဆာင္ပဏၰား ျပည္နယ္ (ရွမ္းကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေဒသ တ႐ုတ္တြင္ Dai ဟုေခၚ) ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဆင့္မ်ဳိး ေပးတာလို၊ ျမန္မာျပည္က တိုင္းရင္းသားေတြလည္း တစ္စံုတစ္ရာ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပး သင့္တယ္လို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ တ႐ုတ္အေနနဲ႔ ျမန္မာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္ စဥ္မွာ ေဒသအားလံုး တည္ျငိမ္ေရးအတြက္ အားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္ေရးကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ဘက္ကေတာ့ ကိုးကန္႔ တိုက္ပြဲမွာပါခဲ့တဲ႔ အဖြဲ႔ေတြကို လက္နက္စြန္႔မွ သို႔မဟုတ္ လက္နက္ကိုင္ လမ္းစဥ္စြန္႔လြတ္ မွ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုျပီး ေပၚလစီကို ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့လို တပ္မေတာ္က လက္မခံခဲ့တာေၾကာင့္ပဲ တ႐ုတ္နယ္စပ္မွာ ရိွတဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြ အမ်ားစု အပါအ၀င္ UNFC တပ္ေပါင္းစု အဖဲြ႔၀င္ေတြအေနနဲ႔ အန္စီေအ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္မထိုးခဲ့ပါ။
အတိုက္အခံဘ၀မွာ တ႐ုတ္ျပည္က ေကာ္ေဇာနီခင္းျပီး ၾကိဳတဲ႔အတြက္ တ႐ုတ္ျပည္ကို ၂၀၁၅ ခုနစ္က ပထမဆံုးအၾကိမ္ သြားခဲ့တဲ႔ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ကေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္ ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာလမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔နဲ႔ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးမႈကို တက္ေရာက္ခဲ့ျခင္း မရိွပါဘူး။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္မွာ အားလံုးပါ၀င္ဖို႔ လိုတယ္ဆိုျပီး အာအက္ဖ္ေအနဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းမႈမွာ အဲဒီတုန္း က ေျပာဆိုခဲ့တဲ႔အျပင္ အားလံုးမပါ၀င္ရင္ စိတ္၀မ္းကြဲကုန္မွာ စိုးရိမ္တယ္လို႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ ႔ အန္အယ္လ္ဒီ ပါတီ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရခ်ိန္မွာ ပထမဆံုး ၾကိဳဆိုေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ႔ အဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ကိုးကန္႔စစ္ပြဲမွာ ပါ၀င္တိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ တပ္မေတာ္တို႔ရဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ တန္းတူရည္တူ ပါ၀င္ခြင့္ကို ကန္႔သတ္ျခင္းခံရတဲ႔ တအာင္းပေလာင္ TNLA/PSLF ၊ ေအေအနဲ႔ ကိုးကန္႔ MNDAA အဖြဲ႔ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တ႐ုတ္ဘက္ကေတာ့ အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရထံ အာဏာလႊဲေျပာင္း ဖို႔ ေသခ်ာလာခ်ိန္မွာပဲ ကိုးကန္႔ေဒသကေန ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျဖတ္ျပီး သူ႔ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္တဲ႔ One Road One Belt စီမံကိန္းနဲ႔ ေက်ာက္ျဖဴ ကူမင္း ေကာ္ရစ္ဒါကို အေကာင္ထည္ ေဖာ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ မိန္းတိန္၊ လင္စန္းတို႔မွာ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ေတြ တည္ေဆာက္ ေနခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာလည္း ကိုးကန္႔စစ္ပြဲေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္ထဲ ေရာက္ေနတဲ႔ စစ္ေဘးေရွာင္ေတြကို ေနရပ္ျပန္ခိုင္း ခဲ့ပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ႔ ဇူလိုင္လ ေနာက္ဆံုးအပတ္က မိုင္ဂ်ာယန္မွာ က်င္းပတဲ႔ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေပါင္းစု ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲကို ေလ့လာသူအျဖစ္ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ႔ တ႐ုတ္ရဲ႕ ျမန္မာ့အေရး အထူးသံတမန္ မစၥတာ ဆြန္းေကာ့ရွန္ကလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္မွာ အားလံုးပါ၀င္ဖို႔ လိုတဲ႔အေၾကာင္း သတင္းမီဒီယာေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

♦

♦ (၃) မူ၀ါဒအေဟာင္း ေခါင္းစဥ္အသစ္
၂၁ ပင္လံု ပထမအၾကိမ္ ၾသဂုတ္လက က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ တိုက္႐ိုက္ထုတ္ လႊင့္မႈက လႊဲလို႔ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္မႈ မပါခဲ့ပါဘူး။ ယခင္က ပါ၀င္ခြင့္ ပိတ္ပင္ခံထားရတဲ႔ တ႐ုတ္- ျမန္မာ နယ္စပ္ အေျခစိုက္ အဖြဲ႔ ၃ ဖြဲ႔နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္ဘက္က ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္စားလွယ္ ဦးခင္ေဇာ္ဦးတို႔ မိုင္းလားမွာ သြားေဆြးေႏြးေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ လက္နက္ကိုင္လမ္းစဥ္ စြန္႔လႊတ္ရန္ ဆႏၵရိွေၾကာင္း လက္မွတ္ထိုး မွသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ပါ၀င္ခြင့္ျပဳမယ္ဆိုတဲ႔ အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္က အပစ္ရပ္ျပီး လက္နက္ အတင္းျဖဳတ္ခံခဲ့ရဖူးတဲ႔ ပေလာင္ေတြကေတာ့ အဲဒီအခ်က္ကို ေၾကာက္ပံုရပါတယ္။ ပင္လံု မစခင္မွာပဲ ကခ်င္ဘက္မွ ေသနတ္သံေတြ ထြက္လာခဲ့သလို ပင္လံုျပီးခ်ိန္ မွာေတာ့ ေကအိုင္ေအရဲ႕ ဂိဒြန္စခန္းကို ေျမျပင္ ၊ ေ၀ဟင္ ထိုးစစ္ေတြ ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ ဂိဒြန္ကို တိုက္တဲ႔ရက္ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ကမၻာစစ္ေတြအျပီး ရက္အၾကာဆံုး တိုက္ပြဲေတြျဖစ္တဲ႔ ကြန္လံု၊ စီစီ၀မ္တာပန္ စတဲ႔ တိုက္ပြဲေတြထက္ေတာင္ ရက္ၾကာရွည္ ခဲ့ပါတယ္။ ရွမ္းေျမာက္မွာ ကခ်င္ကေလးငယ္ေတြ ေသဆံုးမႈေတြလည္း ျဖစ္ခဲ့သလို လူေတြ ေသာင္းခ်ီပါ၀င္တဲ႔ စစ္ပြဲရပ္စဲေရး ဆႏၵျပပြဲေတြလည္း ျမစ္ၾကီးနား လို ေနရာေတြမွာ ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ တအာင္းပေလာင္နဲ႔လည္း တိုက္ပြဲေတြ ဆက္ခဲ့သလို ကိုးကန္႔ ေဒသမွာ ေပါက္ကြဲမႈေတြ ျဖစ္ တယ္၊ ျမိဳ႕ကိုခ်ိန္ထားတဲ႔ ဗံုးသီးေတြေတြ႔ရတယ္လို႔ တပ္မေတာ္ဘက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ကိုးကန္႔ပါတီ တာ၀န္ရိွသူ ဦးအန္တိုနီဆူး ကေတာ့ ေကာလာဟလေတြသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီဗီဘီနဲ႔ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းမႈမွာ ေျဖဆိုခဲ့ပါတယ္။
အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြမွာလည္း အန္စီေအထိုး မွ ေပးတက္မယ္ဆိုတာ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ UNFC တိုင္းရင္းသား တပ္ေပါင္းစုကေတာ့ အားလံုးပါ၀င္ေရးလို႔ သိပ္မေအာ္ေတာ့ေပ မယ့္ ႏွစ္ဖက္ အပစ္ရပ္စဲေရးကို တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ေၾက ညာဖို႔၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ မူေဘာင္ကို ျပင္ဖို႔ အပါအ၀င္ အခ်က္ ၈ ခ်က္ကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါ သေဘာတူရင္ လက္မွတ္ထိုးမယ္ဆိုတဲ႔ သေဘာပါ။ ေလ့လာသူေတြကေတာ့ ၂၁ ပင္လံုလို႔ ေခါင္းစဥ္ ေျပာင္း လိုက္ေပမယ့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လုပ္ခဲ့တဲ႔ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ဆက္လုပ္တဲ႔ လမ္းစဥ္လို႔သာ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

♦

♦ (၄) ၂၁ စူပါ ပါ၀ါ တ႐ုတ္၊ အေရွ႕အေနာက္ၾကားက ျမန္မာ
တ႐ုတ္က ဖြံ႔ျဖိဳးလာတာနဲ႔အမ်ွ စြမ္းအင္ဆာေလာင္မႈေတြနဲ႔ အတူ အနည္းငယ္ စိတ္တုိလြယ္တဲ႔ သေဘာရိွတယ္လို႔ သံုးသပ္သူေတြလည္း ရိွပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕ အားၾကီးလာမႈအေပၚ အေကာင္းျမင္တဲ႔ လူေတြရိွသလို ဒါဟာ စိုးရိမ္စရာ ဆိုျပီး ေကာက္ခ်က္ခ်တဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသူေတြလည္း ရိွပါတယ္။
တ႐ုတ္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ ပိုးလမ္းမ လမ္းေၾကာင္း One Road One Belt ဟာ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေနတဲ႔ ကိုးကန္႔ ၊ ရွမ္း ၊ ကခ်င္ နဲ႔ တအာင္းပေလာင္ တိုင္းရင္းသားေတြ ေနထိုင္ရာ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း ကို ျဖတ္သန္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျခား အလယ္ အာရွ ႏိုင္ငံေတြကတစ္ဆင့္ ဥေရာပန႔ဲ ဆက္သြယ္တဲ႔ လမ္းေၾကာင္းေတြလည္း ပိုလမ္းမေဟာင္း စီမံကိန္းမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ပိုးလမ္းမေဟာင္း စီမံကိန္းေတြဟာ က်ဆင္းေနတဲ႔ တ႐ုတ္စီးပြားေရးကို ျမွင့္တင္ေရး ၊ ကုန္သြယ္ စက္မႈက႑ တိုးျမွင့္ေရးအတြက္ အတြက္အျပင္ တ႐ုတ္ရဲ႕ ၾသဇာခဲ်႔ထြင္လိုမႈ အတြက္လည္း အဓိကက်တယ္ လို႔ ေလ့လာ သူေတြက ဆိုၾကပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ အစိုးရတက္ျပီး အေရွ႕အေနာက္ အင္အား ၾကီး တိုင္းျပည္စံုေအာင္ သြားခဲ့သလို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အထီးက်န္ေနခဲ့ရတဲ႔ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ တ႐ုတ္နဲ႔သာမက အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ပါ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းေနပါတယ္။ တေလာက “၀”နဲ႔ စစ္ေရးတင္းမာေနစဥ္ တ႐ုတ္သြားခဲ့သလို တ႐ုတ္ခရီးစဥ္ အျပီးမွာေတာ့ ဘယ္လ္ဂ်ီယံမွာက်င္းပတဲ႔ ဥေရာပသမဂၢ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ အစည္းအေ၀းကို သြားတက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ တပ္ခ်ဳပ္ေျပာခဲ့တဲ႔ အခ်က္ေတြကို ၾကည့္ရင္ တပ္မေတာ္က လႊတ္ေတာ္ထဲက ထြက္ဖို႔ရာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရရိွမႈ အေပၚ မူတည္ျပီး တ႐ုတ္- ျမန္မာ နယ္စပ္မွာ ေကအိုင္ေအ နဲ႔ UWSA “၀” တပ္ဖြဲ႔လို အဖြဲ႔ေတြ ရိွေနတဲ႔အေၾကာင္း အီးယူက တပ္မေတာ္အေပၚ ကူညီေပးမႈေတြကို ေက်းဇူးတင္သလို ဆက္လက္ အကူအညီ ေပးအပ္ဖို႔ လည္း ေမ်ွာ္လင့္ထားတဲ႔ အေၾကာင္းလည္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

♦

♦ (၅) ေမာ္၀ါဒီဟု ကင္ပြန္းတပ္ခံရသူ ၊ ျမန္မာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရး အားနည္းခ်က္နဲ႔ လတ္တေလာ တိုက္ပြဲ
အေနာက္တိုင္းမွ ေလ့လာသူအခ်ဳိ႕က ရီွက်င္ပင္ေရွ႕ တ႐ုတ္ သမၼတႏွစ္ဆက္ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာ ယူစရာ အမွားတခ်ဳိ႕ကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပမႈအတြက္ တ႐ုတ္သမၼတ ရီွက်င့္ပင္ လက္ထက္တြင္ ေဖာ္ျပခြင့္ ျပန္လည္ ကန္႔သတ္သံ ထြက္ခဲ့မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရွီက်င့္ပင္ကို ေမာ္၀ါဒီလို႔ သတ္မွတ္မႈေတြ ရိွပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုနစ္က သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြကို ဦးစားေပးေဖာ္ျပတဲ႔ စာေစာင္ကို ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ နီးစပ္တဲ႔ အယ္ဒီတာ အဖြဲ႔က ၀င္သိမ္းလိုက္တဲ႔ အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဲဒီစာေစာင္က ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္ လွန္ေရး ကာလက ထြက္ေပၚလာခဲ့တဲ႔ အိမ္မက္ေဟာင္းေတြ ျပန္လာျပီ ဆုိတဲ႔ ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္ကို ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ယဥ္ေက်း မႈ ေတာ္လွန္ေရးဟာ မွားယြင္းတဲ႔အေၾကာင္း တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြက ၁၉၉၁ ခုနစ္ကတည္းက ေၾကညာခဲ့ျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးဆရာ ဦးေက်ာ္၀င္းကေတာ့ အေနာက္တိုင္းက လူေတြက သမၼတရိွကို ေမာ္၀ါဒီလို႔ ဆိုခဲ့တဲ႔အတြက္ ေမာ္စီတုန္းက သတိရေၾကာင္း၊ ေမာ္စီတုန္း လက္ထက္မွာပဲ ေတာ္လွန္ေရးကို ျပည္ပတင္ပို႔ဖို႔ ၀ါသနာ ထံုတဲ႔ အတြက္ ျမန္မာျပည္မွာ မုန္တိုင္း ထန္ခဲ့ရတယ္လို႔ သူ႔ရဲ႕ The Voice Journal ပါ ေဆာင္းပါးမွာ ေရးသားထားပါတယ္။
လတ္တေလာ မူဆယ္ ၾကဳကုတ္ ပန္ဆိုင္း အပါအ၀င္ ရွမ္းေျမာက္ မွာ ျဖစ္ေနတဲ႔ တိုက္ပြဲေတြကေတာ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ၄ ဖြဲ႔က ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲေနတဲ႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ၄ ဖြဲ႔မွာ ၃ ဖြဲ႔က တန္းတူပါ၀င္ခြင့္အတြက္ ကန္႔သတ္ခံထားရတဲ႔ ကိုးကန္႔ MNDAA ၊ တအာင္းပေလာင္ TNLA ၊ ေအေအ အဖြဲ႔ေတြျဖစ္ျပီး က်န္တစ္ဖြဲ႔ကေတာ့ ၂၁ ပင္လံုစကတည္းက ထိုးစစ္ဒဏ္ ေတာက္ေလ်ွာက္ခံေနရ တဲ႔ ေကအိုင္ေအ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ေတြ စုေပါင္း တိုက္ခိုက္ရတဲ႔ အေၾကာင္းအရင္းအေပၚ သူတို႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ေဒသေတြကို ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေနစဥ္ တပ္မေတာ္က တိုက္ခိုက္ေနတဲ႔အျပင္ ျပည္သူလူထုရိွရာ ေနရာေတြ ကိုလည္း လက္နက္ၾကီးေတြနဲ႔ ပစ္ေနတယ္၊ ဖမ္းဆီးမႈေတြ ရိွတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ျပသ၁နာ ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္း နဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ ၾကိဳးစားေနခ်ိန္မွာ အဲလို တိုက္ခိုက္မႈေတြက အလံုးစံု ပ်က္ျပားေရးကို ဦးတည္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
မၾကာေသးခင္ကပဲ က်င္းပခဲ့တဲ႔ အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္ေဆြးေႏြးမႈေတြမွာ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ႔ ေကအိုင္ေအက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္က အန္စီေအအတြက္ တင္ျပခ်က္ေတြ အပါအ၀င္ ကခ်င္နဲ႔ ရွမး္ေျမာက္ေဒသက စစ္ေဘးေရွာင္ေတြကို ကူညီဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာမွ အကူညီေပးေရး အစီအစဥ္ကို အစိုးရဘက္မွ ခြင့္ျပဳဖို႔ဆိုကိစၥကို ေမးျမန္းခဲ့ ပါတယ္။ အဲဒီကိစၥေတြက တင္ထားတာ လခ်ီေနျပီလုိ႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔အေနနဲ႔ တင္ထားဆဲလို႔သာ ျပန္ေျဖခဲ့ ပါတယ္။ ရွမး္ေျမာက္နဲ႔ ကခ်င္ေဒသက သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြဟာ အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ အကူညီရရဖို႔ အလြန္ခက္ခဲ ၾကန္႔ၾကာေန တဲ႔အတြက္ စားေရရိကၡာအတြက္ စိုးရိမ္စရာ အေျခေနမွာ ရိွေနတယ္လို႔ အကူညီေပးေရး အဖြဲ႔ေတြကလည္း ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေတာင္ ျမန္ မာႏိုင္ငံရဲ႕ သယံဇာတ အေပါဆံုး ျပည္နယ္၊ နယ္စပ္ ကုန္သြယ္မႈ အမ်ားဆံုး လမ္းေၾကာင္းေဘးမွာ ေနေနရတဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနပါ။ေနာက္ဆံုးက်င္းပတဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈဟာ ဘာရလဒ္မွလည္း မထြက္ခဲ့ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
လတ္္တေလာ တိုက္ပြဲေတြအတြင္း ထူးျခားခ်က္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပထမအၾကိမ္ တ႐ုတ္ျပည္ သြားတုန္းက သြားတဲ႔ေန႔မွာပဲ တစ္ဖက္သတ္ အပစ္ခတ္ရပ္စဲမႈ ေၾကညာခဲ့တဲ႔ ကိုးကန္႔ MNDAA အဖြဲ႔အေနနဲ႔ အင္အား အလံုးအရင္းနဲ႔ ပါ၀င္တိုက္ခိုက္ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕ တြန္းအားေၾကာင့္ တစ္ဖက္သတ္ အပစ္ရပ္ခဲ့ပါတယ္ ဆိုတဲ႔ ကိုးကန္႔ အဖြဲ႔ ပါ၀င္မႈဟာ ထူးျခားမႈပါပဲ။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာလည္း စဥ္းစားစရာျဖစ္ တာက ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ရိွေနတဲ႔ အဲဒီအဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ အစိုးရသစ္အေပၚ ယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့လာသလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အားလံုးမပါရင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး မရႏိုင္တဲ႔ သေဘာအျဖစ္ သတိေပးခ်င္တာလား ဒါမွမဟုတ္ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ ကုန္သြားတဲ႔အတြက္ တိုက္ပြဲေတြကို တန္ျပန္တိုက္ခိုက္မႈေတြနဲ႔ ဆင္ႏႊဲလာသလား ဆိုတာပါ။ တိုင္းရင္းသား အင္အားစု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရသစ္အေပၚ စိတ္ပ်က္လာတာလည္း ျငင္းလို႔ေတာ့မရတဲ႔ ကိစၥပါပဲ။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ တစ္ခုထဲ စစ္ဒဏ္ကို အၾကီးအက်ယ္ ခံေနရတဲ႔အတြက္ ရွမ္းေျမာက္ေဒသကိုပါ ဆြဲခ်ဲ႕ျပီး အဖြဲ႔ အမ်ားၾကီးနဲ႔ ၀ိုင္းတိုက္တာလား။ တ႐ုတ္နယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းျဖစ္တဲ႔ မူဆယ္လမ္းေၾကာင္းဟာ ျပီးခဲ့တဲ႔ ၂၅ ႏွစ္လံုး လံုး ျမန္မာ အတြက္ အဓိက အားထားခဲ့ရတဲ႔ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ျပီး ယခုအခ်ိန္အထိ နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက အဲဒီလမ္းေၾကာင္းမွာ ရိွေနတာ၊ အဲဒီလမ္းေၾကာင္း ပိတ္သြားရင္ လက္ရိွ ၾကံဳေနရတဲ႔ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္း ပိုၾကီးနိုင္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ တ႐ုတ္ခရီးစဥ္အျပီး အေမရိကန္ ခရီးစဥ္စခ်ိန္ကစလို႔ ျမန္မာ့ ဆန္၊ ပဲ၊ သၾကား စတဲ႔ ပို႔ကုန္ေတြကို တ႐ုတ္ဘက္က ဖမ္းတာ ၊ တ႐ုတ္ဘက္ကို သြားအလုပ္လုပ္တဲ႔ ျမန္မာ လုပ္သားေတြရဲ႕ နယ္စပ္ျဖတ္သန္းခြင့္ ကတ္ျပားေတြ ကို တ႐ုတ္ရဲေတြက သိမ္းတာေတြ ဆုတ္ျဖဲပစ္ တာေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ျမစ္ဆံုလိုကိစၥကလည္း မၾကာခင္မွာ အစီရင္ခံစာက ျပည္သူ ကိုပါ ခ်ျပရပါေတာ့မယ္။ အစိုးရ ဘာဆံုးျဖတ္ထား သလဲ ဆိုတာကလည္း ဆက္စပ္ စဥ္းစာဖြယ္ရာပါ။ အေမရိကန္မွာ ထရန္႔ အႏုိင္ရသြားတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မွီ အေမရိကန္ သြားခဲ့တဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မူ၀ါဒဟာ မွားယြင္းတယ္လို႔ သံုးသပ္မႈရိွပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ့ ထရန္႔ကို မၾကိဳက္ေပမဲ႔ ထရန္႔ႏိုင္သြားတာ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ ပိုေကာင္းတယ္လို႔ မီဒီယာေတြကို ေျဖခဲ့ဖူးပါတယ္။ ထရန္႔လက္ထက္ အေမရိကန္ကို အဓိကထားမွာျဖစ္တဲ႔အတြက္ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အေရးအပါ၀င္ ေဒသတြင္း ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးေတြမွာ အရင္ အေမရိကန္ အစိုးရေတြေလာက္ အာရံုစိုက္ခ်င္မွ စိုက္ပါလိမ့္မယ္ဆိုတဲ႔ အကဲျဖတ္မႈေတြလည္း ရိွပါတယ္။ တရုတ္က ပိုအတင့္ရဲလာႏိုင္တယ္ဆုိတဲ႔ အကဲျဖတ္မႈေတြလည္း ရိွပါတယ္။ စစ္ေတြတိုက္ ဘ႑ာေငြေတြ ကုန္ခန္းျပီး ျပသ၁နာေပါင္းစံု ၾကံဳေတြ႔ကာ က်ရွံဳးႏိုင္ငံ Fail State အျဖစ္ၾကံဳခဲ့ရတဲ႔ ႏိုင္ငံေတြလည္း အေျမာက္အျမား ရိွခဲ့တဲ႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရိွအစိုးရအေပၚ ဖိအားပိုျဖစ္လာေစမဲ႔ သေဘာလားဆိုတာလည္း စဥ္းစားစရာရိွပါတယ္။
တရုတ္ဘက္ကေတာ့ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ေနာက္ရက္မွာပဲ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ခဲ့သလို ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈမွာပါ၀င္ေနသူေတြအားလံုး ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ တိုက္တြန္းတာလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါက လုပ္ေနၾက လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္လို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရေနပါျပီ။
တဘက္မွာလည္း ျမန္မာမွာ ရခိုင္အေရးျပႆနာအပါ၀င္ အျခား ျပႆနာ ေပါင္းစံုရိွေနပါတယ္။ စာေရးသူ အယူအဆအရ ကေတာ့ ျမန္မာလို အေနထားနဲ႔ ႏိုင္ငံၾကီးေတြနဲ႔ ယွာဥ္ကာ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးအရ ကစားဖို႔ မျဖ စ္ႏိုင္ တာေၾကာင့္ ျပည့္အင္အားသည္ ျပည္တြင္းမွာသာ ရိွသည္ဆိုတဲ႔ ထံုးႏွလံုးမူကာ ျခံစည္းရိုက ေသနတ္ေတြ ျပည္တြင္းကို ျပန္မလွည့္ပဲ အျပင္ကိုသာ ဦးတည္ေနေအာင္လို႔ စိတ္ရွည္ ရွည္နဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကေစခ်င္ပါတယ္။ဒါကလည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ စြမ္းရည္ကို မယံုလို႔မဟုတ္ပဲ ကိုးကန္႔လို လူ တစ္ေထာင္ေလာက္သာရိွတဲ႔ အဖြဲ႔နဲ႔ တိုက္ခဲ့တဲ႔ တိုက္ပြဲမွာေတာင္ အသက္ေသြးေခ်ြးေတြ အပါ၀င္ တိုင္းျပည္ဘ႑ာမ်ားစြာ ကုန္ခန္းခဲ့ရတဲ႔အတြက္ အဖြဲ႔ေလး ဖြဲ႔နဲ႔ တျပိဳင္တည္းတိုက္တဲ႔တိုက္ပြဲက ဆင္းရဲတဲ႔ တိုင္းျပည္အတြက္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးအရပါ ပိုအထိနာႏိုင္တဲ႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref; China’s New Leaders ; the princelings are coming ( The Economist )
Li Cheng Yang ( China and South East Asia country relations)

ဦးေက်ာ္၀င္း ( သမိုင္းဆိုင္ရာ နတၱိက ၀ါဒႏွင့္ တရုတ္ဗားရွင္