Min Lwin
တာရွည္ခံေအာင္ ေဆးစီရင္ထားတဲ့ ေမာ္စီတုန္းရဲ႕ ႐ုပ္အေလာင္းဟာ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ အမွတ္သေကၤတ အေဆာက္အအံုထဲမွာ လဲေလ်ာင္းေနတယ္။ သစၥာခံ ေကဒါေတြအတြက္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ အရာ၀တၳဳတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ျပည္ပက ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြအတြက္ေ
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက သူတို႔ရဲ႕ ဦးေသွ်ာင္ႀကီး ကြယ္လြန္ျခင္း ႏွစ္ ၄၀ ျပည့္ အခမ္းအနား က်င္းပေနခ်ိန္မွာ ကမၻာေပၚက အေက်ာ္ၾကားဆံုး တာရွည္ခံေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ႐ုပ္အေလာင္း တခ်ဳိ႕အေၾကာင္းကို တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
■ အီဂ်စ္မံမီမ်ား
ေရွးေဟာင္းအီဂ်စ္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ ေက်ာင္းသားေလးေတြအေနနဲ႔ ပထမဆံုး ေတြးမိတဲ့အရာဟာ မံမီေတြပဲျဖစ္လိမ့္မယ္။ မံမီေတြဆိုတာက တာရွည္ခံေအာင္ စီရင္ၿပီး ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ အေရးႀကီးပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အေလာင္းေတြပါ။
လန္ဒန္မွာရွိတဲ့ ၿဗိတိသွ်ျပတိုက္မွာ အီဂ်စ္နဲ႔ ဆူဒန္က လူသားမံမီေပါင္း ၁၂၀ ရွိပါတယ္။ မံမီစုေဆာင္းထားမႈ အမ်ားဆံုးေနရာတစ္ခုျဖစ္ၿပီး
အဲဒီ စုေဆာင္းထားတဲ့ မံမီေတြထဲမွာ ရာထူးအဆင့္ျမင့္တဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးရဲ႕ သမီးတာမြတ္လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ သူက ဘီစီ ၉၀၀ ၀န္းက်င္မွာ ေနထိုင္ခဲ့သူပါ။ ေနာက္ ထင္ရွားတ့ဲ မံမီတစ္ခုက ဂ်ာယာဆီတီမူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ ဘီစီ ၈၀၀ ေလာက္ မွာ ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ ဘုရားေက်ာင္းမွာ သီခ်င္းဆိုတဲ့ ကေလးငယ္တစ္ဦးပါ။
■ ဗလာဒီမာလီနင္
႐ုရွားေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာ
သူ႔ရဲ႕႐ုပ္အေလာင္းကို ေမာ္စကိုက ဂူဗိမာန္တစ္ခုမွာ အျမဲတမ္း ျပသထားၿပီး ဆိုဗီယက္ယူနီယံကို ထူေထာင္သူ ေဘာ္ရွီဗစ္ ေခါင္းေဆာင္ကိုၾကည့္ဖို႔ ကမၻာတစ္လႊားက လူေတြ လာၾကပါတယ္။
လီနင္ဟာ အသက္ ၅၃ ႏွစ္အရြယ္ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္မွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ဆႏၵကေတာ့ သူ႔ရဲ႕အေလာင္းကို အရင္အင္ပါရာၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ
၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ ၿပိဳလဲသြားၿပီးတဲ့ေနာက္ အဲဒီေနရာကေန လီနင္ရဲ႕ အေလာင္းကို ဖယ္ရွား သင့္မသင့္ ျငင္းခုံမႈ ေတြ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ သူ႔အေလာင္းကို ဖယ္ရွားၿပီး ျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ ေတာင္းဆိုတဲ့ ႐ုရွားႏုိင္ငံသားေတြ မ်ားျပားလာေနပါတယ္။
႐ုရွားကြန္ျမဴနစ္ပါတီက လီနင္ရဲ႕အေလာင္းကို ေနျမဲအတိုင္းထားဖို႔ အသည္းအသန္ ေလာ္ဘီလုပ္ပါတယ္။ ႐ုရွားအစိုးရကေတာ့ ဒီျငင္းခုံမႈကို ေျဖရွင္းဖို႔ အလ်င္မလိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးပဲ ျပပါတယ္။
■ အီဗာပီရြန္
၁၉၄၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြနဲ႔ ၅၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြက အာဂ်င္တီးနားႏိုင္ငံရဲ႕ အမွတ္သေကၤတျဖစ္တဲ့ အာဂ်င္တီးနားေခါင္းေဆာင္ရဲ႕
အီဗာကို သူ႔ခင္ပြန္းရဲ႕ ဆင္းရဲတဲ့ အလုပ္သမား အေျခခံလူတန္းစားေတြက ၾကည္ညိဳျမတ္ႏိုးၿပီး စစ္တပ္နဲ႔ အီလစ္ေတြက ေ၀ဖန္ ပုတ္ခတ္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
၁၉၅၅ ခုႏွစ္မွာ စစ္အာဏာသိမ္းမႈနဲ႔ ဟြမ္ပီရြန္ ျဖဳတ္ခ်ခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ စစ္တပ္က အရာရွိေတြက အီဗာရဲ႕အေလာင္းကို ထားရွိရာေနရာျဖစ္တဲ့ ပီရြန္ကုိလိုလားတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးသမဂၢ အေဆာက္အအံုကေန တိတ္တဆိတ္ဖယ္ရွားၿပီး ၀ွက္ထားခဲ့ပါတယ္။
စိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ေနတဲ့ ပီရြန္လိုလားသူ စစ္ေသြးၾကြေတြက အေလာင္းကို မရမက လိုက္ရွာခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အာဏာရွင္ ပက္ဒ႐ိုအာရမ္ဘူ႐ူက အီဗာရဲ႕အေလာင္းကို အီတလီကိုပို႔လိုက္ၿပီး တျခားနာမည္တစ္ခုနဲ႔ မီလန္ၿမိဳ႕မွာ ျမႇဳပ္ႏွံေစခဲ့ပါတယ္။
ပီရြန္ရဲ႕ တတိယဇနီးလည္းျဖစ္ သူ႔အ႐ိုက္အရာကို ဆက္ခံသူလည္းျဖစ္တဲ့ အစၥဘယ္ဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိသြားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွာ အီဗာရဲ႕ အေလာင္းကို အာဂ်င္တီးနားကို ျပန္ယူလာၿပီး ဗ်ဴႏိုေအးရီးစ္ၿမိဳ႕က မိသားစုဂူဗိမာန္မွာ ထားရွိခဲ့ပါတယ္။ အီဗာကို ေလးစားသူေတြနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ဘ၀အေၾကာင္း စပ္ဆို႐ိုက္ကူးထားတဲ့ ဂီတနဲ႔ ႐ုပ္ရွင္ေတြကို ႏွစ္သက္တဲ့ပရိသတ္ေတြက အဲဒီေနရာကို လာၾကပါတယ္။
■ ဟိုခ်ီမင္း
ေခတ္သစ္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံကို ထူေထာင္သူ ဟိုခ်ီမင္းက သူေသတဲ့အခါ သူ႔ရဲ႕အ႐ိုးျပာကို ႏိုင္ငံတစ္လႊားမွာ ျဖန္႔ၾကဲေစဖို႔ပဲ ဆႏၵရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂ ရက္မွာ သူကြယ္လြန္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္
ဟိုခ်ီမင္းရဲ႕အေလာင္းကို မွန္အဖံုးနဲ႔ ေက်ာက္သားအေခါင္းမွာထည့္ၿပီ
ဗီယက္နမ္ဟာ ဟိုခ်ီမင္းရဲ႕အေလာင္းကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ ႐ုရွားထံကို ပံုမွန္အကူအညီ ေတာင္းရပါတယ္။ ဒါဟာ ဆိုဗီယက္-ဗီယက္နမ္ မဟာမိတ္ဆက္ဆံေရးကို ထင္ဟပ္ျပေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
■ ေမာ္စီတုန္း
၁၉၇၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၉ ရက္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕အေလာင္းကို တာရွည္ခံေအာင္ ေဆးစီရင္ၿပီး ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ကတည္းက ျပသထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေမာ္စီတုန္းရဲ႕အေလာင္းကို ေပက်င္းၿမိဳ႕ တီယန္မင္ရင္ျပင္မွာရွိတဲ့ ေမာ္စီတုန္း အမွတ္တရခန္းမထဲက မွန္ခန္းတစ္ခုထဲမွာ ထည့္ထားပါတယ္။
တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ေန႔စဥ္သတင္းစာရ
ေမာ္စီတုန္းဂူဗိမာန္ကို ပိတ္လိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ အပူခ်ိန္နိမ့္ေအာင္ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ကြန္တိန္နာတစ္ခုထဲမွာ အေလာင္းကိုထားၿပီး ထိန္းသိမ္းထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
■ ဖာဒီနန္မားကို႔စ္
ဖိလစ္ပိုင္မွာ ႏွစ္ ၂၀ ၾကာ သမၼတလုပ္ခဲ့တဲ့ ဖာဒီနန္မားကို႔စ္ဟာ အသက္ ၇၂ ႏွစ္အရြယ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။ ျခစားမႈေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ဆန္႔က်င္တဲ “ျပည္သူ႔အာဏာ” လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးထြက္သံယိုမႈမရွိခဲ့တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးတစ္ရပ္ ျဖစ္ပြားစဥ္အတြင္းမွာ မားကို႔စ္ဟာ သူ႔မိသားစုနဲ႔အတူ သမၼတနန္းေတာ္ကေန ထြက္ေျပးရပါတယ္။ သူဟာ ေနာက္သံုးႏွစ္အၾကာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ ျပည္ေျပးဘ၀နဲ႔ အေမရိကန္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။
သူ႔အေလာင္းကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ ဓာတုအရည္ေတြ ပံုမွန္ထိုးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာေတာ့ မားကို႔စ္ရဲ႕အေလာင္းကို ဖိလစ္ပိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာရ
သူကြယ္လြန္ၿပီး ႏွစ္ ၃၀ နီးပါးအၾကာမွာေတာ့ သူ႔အေလာင္းက ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြကို ဆြဲေဆာင္စရာတစ္ခုသာမက ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ႏိုင္ငံေရးကစားစရာတစ္ခုလည္း
မားကို႔စ္မိသားစုက မားကို႔စ္ရဲ႕အေလာင္းကို မနီလာၿမိဳ႕က အမ်ဳိးသားသူရဲေကာင္းမ်ား ဂူသခ်ႋဳင္းမွာ ျမႇဳပ္ႏွံေပးဖို႔ ကာလၾကာရွည္စြာကတည္းက ေတာင္းဆိုလာတဲ့ဆႏၵကို ျဖည့္ဆည္းေပးမယ္လို႔ သမၼတသစ္ ႐ိုဒရီဂိုဒူတာေတးက အာမခံလိုက္ၿပီး မၾကာမီမွာပဲ ဂူဗိမာန္ပါ ပိတ္လိုက္ရတာျဖစ္ပါတယ္။
မားကို႔စ္အေလာင္းကို သူရဲေကာင္းမ်ားဂူသခ်ႋဳင္းမွ
■ ကင္အီဆြန္းႏွင့္ ကင္ဂ်ဳံအီ
ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ ထူေထာင္သူ သမၼတကင္အီဆြန္းနဲ႔ သူ႔သားကင္ဂ်ဳံအီတို႔ရဲ႕ အေလာင္းေတြကို ျပံဳယန္းၿမိဳ႕ ဆန္းဂူဗိမာန္က ကမ္ဆူဆန္နန္းေတာ္မွာ အျမဲတမ္း ျပသထားပါတယ္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွာ ကင္အီဆြန္း ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ကြယ္လြန္ေတာ့
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာမွာ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ပဲ ကင္ဂ်ဳံအီ ကြယ္လြန္ျပန္ေတာ့ ႐ုရွားေတြပဲ အေလာင္းကိုတာရွည္ခံေအာင္ စီမံဖို႔ ကူညီခဲ့ပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ဒီကေန႔ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ ကင္ဂ်ဳံအြန္ဟာ သူရဲ႕အနီးကပ္ လက္ေထာက္ေတြနဲ႔အတူ ကင္အီဆြန္းေမြးေန႔လိုမ်ဳိး ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ အထင္ကရေန႔ေတြမွာ ဂူဗိမာန္ကိုလာေရာက္ၿပီး သူရဲ႕ အဘိုးနဲ႔အေဖကို ဂါရ၀ျပဳပါတယ္။
ျပည္ပက ဧည့္သည္ေတြကို တစ္ပတ္မွာ ႏွစ္ရက္ (ၾကာသပေတးနဲ႔ တနဂၤေႏြ) ဂူဗိမာန္ကို ၀င္ခြင့္ျပဳပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈအတြက္ တင္းက်ပ္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြသတ္မွတ
Ref:AFP
EmoticonEmoticon